رعایت تناسب سنی در بازیهای کودک چه اهمیتی دارد؟!

[**FERESHTEH**]

فواید بازیبازی برای كودكان نقشی حیاتی داشته و موجب پرورش روح و وسیله ای برای شادی و انبساط خاطر كودكان است .پدر و مادر عاقل در ضمن بازی كودك می تواند صفات اخلاقی و اجتماعی فراوانی را به او بیاموزد.همچنین بازی در گروه باعث پرورش وجدان كودك می شود.بازی برای شناخت كودكاز طریق بازی با كودك می توان دریافت كه او فردی تواناست یا ضعیف ؟ فرمانده است یا فرمانبر؟ آرام است یا شلوغ و...از طریق بازی كودك با اسباب بازی ها می توانیم احساسات خصمانه یا دوستانه او را دریابیم و بفهمیم چه مسئله ای او را رنج می دهد، از كه گله مند است، چه آرزویی دارد و بسیاری از صفات و خصوصیات دیگر مثل : شجاعت ، ترس ، مهربانی ، قوه ابتكار و ابداع ، وضع عادی و یا نابسامان ، جنبه انزواجویی یا زندگی در جمع ، در سایه بازی كردن كودك مشخص می شود.بازی باعث آرامش ، تسكین ، آموزش راه زندگی و ایجاد راهی برای رسیدن به انس و الفت در كودك می شود.انتخاب اسباب بازیشما پدر و مادر عزیز ساعتها وقتتان را در فروشگاه اسباب بازی ، صرف تهیه بهترین ، جالب ترین و بی خطرترین اسباب بازی ها برای فرزندتان می كنید و شاید واقعا برایتان عجیب باشد وقتی كه می بینید بعد از دادن اسباب بازی جدید به او، كودكتان دوباره به سراغ در قابلمه ای می رود كه همیشه دوست دارد با آن بازی كند.این را بدانید بهترین اسباب بازی آن است كه كودك را مجذوب خود كند و او را دوباره به سمت خود بكشاند.رعایت تناسب سنیدر سه سال اول ، زندگی كودكان به سرعت تغییر می كند و در این میان رعایت سن كودك در انتخاب اسباب بازی مهم است .كودك خردسال به اسباب بازی ای نیاز دارد كه حواس پنجگانه او را تحریك كند.اسباب بازی های مناسب برای كودك زیر یك سال ، آنهایی هستند كه رنگها، حالات مختلف سطح (نرمی یا زبری و غیره ) مواد و شكلهای جالب و متنوع را به كودك بنمایانند.اسباب بازی هایی كه صدا دارند، مثل جغجغه به كودك احساس تسلط و كنترل می دهد و رشد مهارتهای دستی و هماهنگی او را سرعت می بخشد.كودكان نوپا از هرمهای اسباب بازی و الگوهایی كه سر هم می شوند; از جمله اسباب بازی های داخل حمام و پازلهای چوبی كه بر روی یك صفحه چیده می شوند، بسیار لذت می برند.كودكان در دو سالگی مهارت چرخش مچ دست را كسب می كنند و اسباب بازی هایی كه درپوش پیچی دارند و مكعبهایی كه داخل هم چفت ، می شوند برای آنان مناسب است .كودك پیش دبستانی از بازی با مكعبها، وسایل نقاشی و رنگ آمیزی و هر چیزی كه محرك بازی های تخیلی باشد، لذت می برد.همچنین بازی با كارتهای بازی یا دومینوهای تصویری برای او جالب است .انواع بازی های دخترانه و پسرانهشاید نوع اسباب بازی برای بچه های پسر و دختر در سنین مختلف تقریبا یكی باشد، اما شكل بازی های آنان با هم متفاوت است .بازی پسرها و دخترها تا حدود یك سالگی با هم یكسان است .آنان می آموزند كه چگونه دستهایشان را حركت دهند، اشیا را در دست بگیرند، به دهان ببرند، صدای جغجغه را درآورند، به اداهای دیگران بخندند، با دستانشان بازی كنند، شصت پایشان را بگیرند و یا به دنبال عروسكهای متحرك بروند تا آنها را بگیرند، اما از حدود یك سالگی به بعد اختلافات در بازی های دختر و پسر نمایان تر می شود.پسرها و بازی هایشانبه غیر از بازی با اسباب بازی ها یك سری بازی های دیگر وجود دارد كه آنها با خود به تنهایی و یا با دوستانشان انجام می دهند.پسرها از حدود دو سالگی كمی جسورتر می شوند، به راحتی مالكیت خود را اثبات می كنند و با توجه به شخصیت هایشان یا گستاخ می شوند یا آرام .آنان كه پر تكاپو و شلوغ كارترند به نظر می رسد كه عجول تر هم باشند; پس بازی های مهیج و پرسروصدا را دوست دارند; مانند دنبال كردن او، گرفتن او و فریاد كشیدن .آنها همچنین بازی با پدر و مادر را بسیار دوست دارند و می خواهند هنگام بازی كردن با اسباب بازی هایشان پدر یا مادر و یا هر دو كنارشان باشند.پسرها كم كم بزرگتر كه می شوند، فرم بازی آنها مشخص تر می شود; مثل جنگیدن با شمشیرهای چوبی، بازی با تانك ها، فرمانده یا سرباز شدن و...بازی پسرها با دخترهابچه ها بعد از دو سالگی معمولا به خوبی متوجه جنس مخالف می شوند و با توجه به شخصیت دو طرف ، از خود عكس العمل نشان می دهند; مثلا یك پسر شیطان دو ساله در كنار یك دختر آرام دو ساله كه قرار می گیرد، در ابتدا سعی می كند مانند دخترك خود را آرام و مهربان نشان دهد، دست او را می گیرد و به زبان كودكانه كه بزرگترها نمی فهمند، با او حرف می زند، خم می شود، در صورت او نگاه می كند، می خندد و گاهی می خواهد چهره اش را لمس كند، اما كم كم خسته شده و از خود عكس العمل نشان داده و برای جلب توجه او حتی ممكن است او را هل دهد و یا بزند.این حالت در موقعیت عكس هم ممكن است به همین شكل باشد، اما در كل بچه ها به خصوصی پسرها از دو سالگی به بعد عاشق جمع همسالان خود می شوند و از بودن با آنها لذت می برند.در بچه های بالای سه سال تفاوت ها آشكارتر است ، مثلا اگر خاله بازی یك دختر را در نظر بگیرید كه پسری همبازی او شده ، معمولا دخترها مدیریت را به عهده گرفته و با پسرها همچون برده رفتار می كنند.حتی اگر الگوی دختر مادری فرمانبردار و پدری مدیر باشد كه او داشته ، باز هم این دختر است كه در نقش مادر، وظایف پدر را به پسر می گوید تا در بازی انجام دهد.بازی های دخترانهما با دختران شیطان زیادی روبه رو شده ایم ، اما اكثریت آنها آرامند و مطیع .بازی شایع آنها بعد از سه سالگی خاله بازی ، معلم بازی ، دنبال هم كردن ، خواندن سرود دسته جمعی ، گردش و...می باشد.بچه های بدون بازی«دكتر كارولین پلات » استاد روان شناسی كودكان در دانشگاه لندن ، در كتابش «بچه ها و روان آنان »می گوید: «از كودكی بچه ها می توانید به شخصیت آنها پی ببرید.من بارها با بچه هایی برخورد داشتم كه از ۵، ۶ سالگی فقط سرشان در عكس كتاب ها و مجلات بوده و از بازی های بچه گانه دوری می كنند و در نهایت زمانی كه به سنین نوجوانی می رسند، فكر و ذكرشان درس و مشق و مطالعه می شود.تحقیقات به من نشان داده ، بچه هایی كه در كودكی بسیار شیطان هستند، زمانی كه وارد مدرسه می شوند، همه چیز را به شوخی گرفته و در درازمدت با درس و مشق و تكالیف مدرسه خو می گیرند، اما چیزی كه مشخص است این است كه نمی توان بچه ها را بدون بازی معنا كرد».