!!yalda!!
05-16-2015, 10:39 AM
http://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/3OTh3TkacD.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/TFAAQ5Pyv8.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/NlIgcCPlfQ.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/l5MaquKpwQ.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/aAEQ67tFsK.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/567sJZTb6d.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/IeICGM0CXz.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/71YxYJG2kh.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/TSNqdqYezP.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/LnUQP5GRSg.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/5LIOtwLNMU.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/TSNqdqYezP.jpghttp://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/JPJ5Wbxg7w.jpghttp://forum.yekpars.com/image/jpeg;base64,/9j/4AAQSkZJRgABAQAAAQABAAD/2wCEAAkGBwgHBgkIBwgKCgkLDRYPDQwMDRsUFRAWIB0iIiAdHx 8kKDQsJCYxJx8fLT0tMTU3Ojo6Iys/RD84QzQ5OjcBCgoKDQwNGg8PGjclHyU3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nz c3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3N//AABEIAIoAuAMBIgACEQEDEQH/xAAcAAACAgMBAQAAAAAAAAAAAAAAAQIFAwQGBwj/xAA7EAABBAECBAIIBAMIAwAAAAABAAIDBBEFEgYhMVFBcQcTFC JhgZGhMkJSsTNi0SQ0U3KCweHwFRYj/8QAGQEBAQEBAQEAAAAAAAAAAAAAAAECAwQF/8QAIBEBAQACAgEFAQAAAAAAAAAAAAECEQMSEwQUITFRQf/aAAwDAQACEQMRAD8A8QQmhaQkJoQLCMKSMKiOE8KWEYVEdpRtK mhBDBSwsmEsII4KWFPCWEEcIwp4SUEcIUklAkJoQJCEJsCEIU7 KaE0LWkCAnhPCukJNPCe1a0m0UKYantTRtBCntRtTRtBCz1qs1 qeOCvG6WaRwayNgy5x7AK n4F4jgZuk045/Q2Rhd0zjAPX4K9UuUjmklkcwtzkYOcKOFNNbRSwpYRhTRtAhCk kQppUUJkJLIEk0KaCQhCgmApbVIBMBd5GOxAJ4UsLa0 hZ1K5FToQPnszO2xxMHNxWtJtqbVIBXvE/C9zhqWKK/JA R7ckQuJDT2JxzVIAtdGZlKsNB0W7r pxadpsYfYlzjJw1oHVzj4Ad/Jd/c9DliCJkcWsQyXXD3WOiLGOPYHOfnhc36POJW8MaxJYlj3wzx rf/LzyF6JY49o2qgkmsw4a7O0HB S1jxWuefJ1uo8Wu056NuarbidFPC8skY7q0hYdqvOMdUh1ziO5 qNeMsjm2YB6nawNJ ypdqdXSXcd56G2QniG28hvtLah9RuPdwDvtgfNep6XR9vpvkiY 0esdgxnru6nmvnnTrtnTbkVunKYp4zlrhz o8Qu8h9LGqVqBgq6fVjsEYE5c52P9J8z4rU J8OeeHbKKn0tVIKnHFyOAt3OjifM1vQSFoz9eR/1Liy1bd23YvWpbVuV8tiZ5fJI7q4nxWuudxdYUFeSxNHDAx8ks jg1jGNyXE9AAu8Z6ItfMDDNZ0 Cw8ZbBJI/r2Lg3GfgM CrPRrfoaXxjSuao4NhYH7HnoyQtIaT9T88L1/WuKNNsBzGvicxpyJC4cxjngpjx9qxycvR8 6tplrSb81G/CYbMJw5hOfiCD4g91pFdVx5r0PEGqRzQRBogj9V6z/EGcj5D/crl3BYyx1dOmOW4gQoq00jQdS1t8kel1TYkjbuMbSA4j4A9fJV 8sT4ZHRzMdHI04cx7cFp7ELNmmpZWIhJTKisWNEhCFkbQCYCyB ispdKkr6LW1KY4ZbmfHA3H4gzG93lkgfVeyYOG1WGr0f0ICJvF NtvIWzSd7O4jOPfbu eMfLK8/A7LYpWrNC3FbpzPgsRO3RyMOC0rr4txLk7P0o2JrF5osxCOWM7 XYOfLn4rg9qvOIOIb3EMkcuoMriVvV0LC3d8SM4z5YVQGLp025 Ybx GPATwsmxPYr0b2xIws3q0bE6G2HCWAs3q0ixTodmEtCiWLMWJb Vi4LMmAtRudjBJx2ys2FEtCxcWtz sGFHCzFigWrncWtu89FFl1TUHGOJ0srztaxpxlR9N0MEfGDJIo 2MnmpskshgwC/c4Z8y0N yoeF J7HDUsk1WrBNMfwGfJaw98AjP1VXq2pW9XvzXtQnfNZmdl73fs OwHRTKy6jGGNltqtISUyOasn6NL/wCux6zCd9cWDWnGOcUmAW YIPX4LjY7yqlCELCrUMXZWIRrfAGmimN1vQjKLMLRz9VI/cJAO3TPkVzTKpPVblWKavIJa8r4pByD2OLTjxGQvrXCPFuqsRn spthJ8FbNpucSSCSea2GUHfpXT4NKZtc9llFY9lex6c4 BWdumHsU211c6Kp7KXsnwXSDSz2KmNKPYoacyKvwT9l C6X/AMWexQdMP6ShpzHsp7KDqx7Lpzpp7FYX6cexUq9XNGueyxuhI8 F0b6B7LXkonsVLV6qB0XwWN0auZKePBa76xCxdGqq3Nx4KLmrf fAQsDoVixWm5ixuattzCFBzVxyxWVqEDx5Bd1biHD3ovdp1/Lb tWo7Mddww6OJmMPI8M4 64 F8leZk0DyyRhy1w8CoXrFm5YfYtzyzzv5ukkcXOPzK42NytFya HBC52R0drLd0yqDmcSOH5Yve /RareIqjXf3N23vvGf2XKFxPUpArrfU5Ofjjt4uJ9Ob1qWPk5q2 YuLtOaPe0 f4YlauABUg5PcZHjjurnGgczbQoMhd/iSybz9AB 5W9w7xnXMjYdbre4T/AHmAc2 bPEeR RXnAcsjJC05BTz5fp10 gZbPC8FSKzJrVJkUrBJGDJ75B5/g/Fn4YyuN4g4zoRER6FF68596edm1uPg3r9cLzYWXdwl6456q bL9LLXu3Bk2ncU0d0ZjhvM/jVdwJH8zfEtP9V0J4WaPy/ZfOVS5JBI18cjo3t5texxaR5EdF6HoXpY1/T2RxWjBqETBj 0AiQj/OP3IKzebP8Albxsn3HoknC4xyatSXhkj8q1a3pk0t8Y9q0izG/HMRyNcPvhWdD0n8LXXBlh9im4 M0WW/VucfPCl9RnHSZcf4p7HDjm/l yrLGgvGfd y9Mr6lomoHFLUqc7j0DJmkn5JWKcTwfdBx1x4LPvNfbtjx8eTy Gzoz2/l yrLGmub T7L0627SnSGNtyqX5I2iVuc9lT3YKgc5olhyDgj1gznss 9jtPRTL6rzqaiW/lWnLVx4LuLtJrc 4cd8KjtQtbnC1PWY1jL0GcczJXxnktZ8PwV1YMTc7nNHmcLSe6 N34SD5Fb88rzZemsVb41hcxWMgatWTb3UvJK53jsaErE1klLe6 FjcXrY0E0kLmGmopoJBPKimCgnlPKgnlVGRrlkbKQsGU8q7G2L BU22itLcjcptNRY 156jPmpx33wskZC90bZBiRrHFoeOxx1 aq9x7oLipqLpuOt8sYWM2SOgH0WqSokpqK2/bZRja4jHTB6Il1GzI0tfPK5vZzyVplRyp1jXfL9ZHSE9VjJ qCkqm6e936nfVHrH4/GfqkUkNmXOPUpqKEXZoSW9pdaC3I KZ0oeW//ADbGMlx/p/yiMulaPY1GGawxuytAMyTEZAPb4lRg019hm9skUbRCZcySAbue Nrf1Oz UdiukpXrN6RkWoyez6IGGOSSCKT1R2A/xBHkjOSMgePTGVmtazplXTw6pULXCN0DXCuWukhLtzSXOdhoLv WHIGemfiHGS15Ig1z2kBxwMrEsk875nDcTtb EHwCxIh5TyophA08pZQgaMpIVDygpJFQNLJSQgChCECQhCBIQh AIQhFX9fg/XLMEU1el6xksbZGYkblzTjGBn YKFPh3WJDHJUhzI7 GGSgP6uHLn/ACv TXHwKwizYiGYp5WEcvdeRy6Y iZsTu5OmkIHQFx5f93O p7oixg0fiapCXCo6OF4YfWPDHBoecAjPTJwPj49FsXNB4utQuj dVe u9xaIonMDGhu3BAzyHNuCqT18oPKV4zyPvFHtVhvJtiUDsHnz/cD6BFZncLayxkxfSc10DQ6Rm4bgNhfnH UErHJw7qjL5oCo51oN3 qYQ4huM55dOXPnj7hQ9pnafdmkG7rh55 H7KftNhgJZPK0y 5IQ8je3se45DkiNpnBuuv0luptoS ykOO7Y4EBu7JIxyHu/cKmNWUAk7ceatbly1ZmLbFmaUEMyJJC7Pujv5D6LDJ F3kUFUhIdE0AhCEAhCEAhCEAhCECRhNCBYRhNCBYQmhFf//Zhttp://forum.yekpars.com/image/jpeg;base64,/9j/4AAQSkZJRgABAQAAAQABAAD/2wCEAAkGBwgHBgkIBwgKCgkLDRYPDQwMDRsUFRAWIB0iIiAdHx 8kKDQsJCYxJx8fLT0tMTU3Ojo6Iys/RD84QzQ5OjcBCgoKDQwNGg8PGjclHyU3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nz c3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3Nzc3N//AABEIAHgAoAMBIgACEQEDEQH/xAAbAAACAwEBAQAAAAAAAAAAAAAAAQIDBAUGB//EADUQAAIBAgMFBgQFBQEAAAAAAAABAgMRBBIhBQYxUWEUMkFxk aETIlKBB0JywdEVkrHS8SP/xAAaAQACAwEBAAAAAAAAAAAAAAAAAQIDBAUG/8QAIxEAAgMAAgICAgMAAAAAAAAAAAECAxEEEiExE0EFIhQVUf/aAAwDAQACEQMRAD8A bAIDsnHGMQAAwEAAMAQASGAgEAAArpeK9RhgwAQBgwEAh4MQAA YAgAAwYguACwY7CC4DSQ7AIADEMAzBcAwLMAzBcQ8PV7j7tUNr SqY7aSlLB0XaNKLs60uV/BI j9j2dSw0KVHZmDUNVk FG1l9jzv4f1U926GRZnCrUjUjHipZm16po9dhpqVfuu8lZLlY8 pz TbK S3Ej03C41UaIyzWz53vruzg6eGltLY1H4EY61cPra3jKK8Lcjw h903oeHw w8fVr5YwVCenVppevA FR4HX/FXTsqan9M5f5OqELE4fYwADqnNBiBsAABADAAuO4gAQ07gIAFp ICIDHo7BYQCBDAQAM6 7m8GM3fxbrYS06dSyq0Z92ol/h8dT3mF/ErZNODnLBYynU8YRjFr1v x8sAx38Gi Xaa8mmnl20x6xfg9Nvdvhid4WqEKfZsFGWZU73c34OT/Y80IC qqFMekFiKbLJWPtJ6MBBctIAAgABsQXEADuBy4Y2rmTlJtX10N zlKKvKpFLnYrrtUkTnS0Xiv0Ks1S11JNeSC9Tn7FmlfUuuK5Ve pz9kF6nP2DR9WW3BspzVOfshqU fshaGFrYrkqVJzesvZHVwexZYqyVR3 xXO6MF5Locec/RyHIMx6 huPWrRTVSevJR/kte4VdK/xKv9sf9jN/YUf6X/wLjxdwzHo8bupVwt3OpNW5wj/JxcRgpUW1nv8AZF0OTXP0VT4lkPZmzBe5CanHx9iGefT0L9RQ4 tF1w4lGefQM8 noGh1LxFOefT0DPPp6BodWZVQhFNy 2WQpwrOMVJ3Ue6nJChg4z4OT8mSnhaSaV6t/JnNyRv1E6FSUOKVvFZka4ShUjmjJNLj0MXYUo3 HOS6OxfDB0HTs41I34ptl1U5R8FVlcZeTQrPg0FiuFClh9U5a6 ayYSr0Y8al3yXE0xtjnlmeVT3wTsPgQ LSuo5mm cWRrVcjWWnKovHLrYbshm6JVzf0bMPWakvmcfJHuN032irGPxp 8eHw/4Pn9Cqm 5KDWvzxO3u9vRV2diovEYZOle96dKKduXAw8vJw/U38SThL9j7rgcBRdKN6d35zX7mitgqMIP/wVrfXI8Ts78Wt2FOnRrR2hST0lUdJtR08Unf0Rxcf MOJqyqRwWx6UIKXyTq15SbjfxSS1t106nCXFtl9G93R32dfeud KgpZZ14dIuEv8AJ812jjHKo7Tm/wBUI/sbdtb5V9sVLxiqMWryjJRaT6M4EqnxXmco68kdnhU9I7Mx8q7t 4iKc8zID X64/fQoq4mCvGDTfPwR0HZGKOeoTky7KuQrLkZMNUhCrOVSb7pthKN SCnBpphC1SQTqcXiI2Cy5e5JOL4NDy34E yINNHJp4 pT0ikl0RJ7RrXukjYsJSeuSPoS7LR iPoYfhkbfmjhijtKr ZR9Cz oLwevSJZUwsHdKCCGBpeMUR KRL5ImeeNzq0vm5aWCGPjFW EvU1PA0fpF/T6N A/hmQ aJnWPl9Kt5j7dbXLZ9GaHgKL8CqeBppqyB1TSGrYvwQWOjfXMl ot7fT5u3Qrez4t6NojDZ6f5mR6SJd4k3tGKlpG68GWx2lB96T8 rFD2e76SIS2e794TiySkma 2UndJuz6AsbR8Zu3VGDsVS9roOxVbkcYajU8WoP5Zp YdthxkrvoVx2c3G7lb7FUsE4vvv0G4SQuyfo1dtpvVJ6jWIi1x yrk1wMcMJKcnGMlpzCWCrLl6jSeaDa9G OJpR/PTYOrGrJZIa/rsc9YSt9PuQdCon3ZXF yDUzuIYhnSOdpFx1JJAO4YPRgK4XDBDIyjdjGDQ9ElYUY2LIQz G3DYKU/wDhCTUfZZBORhUROF/A9BHZc1HuNmXE4RwvePuVKyMix1yicZQtIllLqkcrehUy1RRVK TEUzgnqXCaG4poSm0zPh4Wqy8i9xCKs7jYRjiwJy16RsJwV CJkR5pHsxgAEhAMAAAAAAB30BMAADThrOSuek2XGm2tVfzADLf 6NNPs7NWEVT0XgcDaVlfh6ABmp9l9hwMQ/mdmUMQHRXoxSBiACWEADwGAhkRAAyJ//9k=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Moon_Crescent_-_False_Color_Mosaic.jpg/220px-Moon_Crescent_-_False_Color_Mosaic.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Lunar_libration_with_phase_Oct_2007_450px.gif/220px-Lunar_libration_with_phase_Oct_2007_450px.gifhttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/NASA-Apollo8-Dec24-Earthrise.jpg/220px-NASA-Apollo8-Dec24-Earthrise.jpgماه در ادبیات و اساطیر[ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%87&action=edit§ion=15)]ماه را در فارسی ماج و ماس و مج و مهیر نیز گفتهاند. صورتهای این واژه در زبانهای ایرانی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8 C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C) کهنتر مانگ بوده است.[۷] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87#cite_note-7) در ادبیات عرفانی همچنین گوهر شبچراع کنایه از ماه است.
در ستارهشناسی قدیم گفته میشد که خانهٔ ماه سرطان است و شرف او در ثور است و اینکه ماه در فلک اول است و یکی از کواکب یا سیارات سبعه است. در ادبیات فارسی تابان، شبگرد، ناشستهرو، مهرپرور از صفات و شمع، چراغ، مشعله، شعله، نقره چنبر، دایره، شیشه، ساغر، پیمانه، قرص، ترنج، سیب، نسرین، صندل، پنبه، گوی، کف، پنجه از تشبیهات ماه است.[۸] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87#cite_note-8)
در اساطیر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87) میانرودان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%A F%D8%A7%D9%86) خدای ماه را ایزدبانو سین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%86_(%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A8 %D8%A7%D9%86%D9%88)) مینامند.
جو و خاک ماه[ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%87&action=edit§ion=5)]جو کره ماه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88_%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%87 ) نسبت به جوّ زمین بسیار رقیق و ناچیز است و به این دلیل صدا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AF%D8%A7) در جوّ ماه منتقل نمیشود و سطح ماه مکانی خاموش و بیصداست. فقدان جوّ واقعی به این معنی است که در سطح ماه، مولکولهای هوا نیز وجود ندارند تا نور خورشید را بپراکنند و با این کار در آسمان ماه ایجاد رنگ کنند؛ به این دلیل، آسمان ماه همیشه سیاه است.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87#cite_note-The_Universe-1) نبودِ جو همچنین باعث میشود که شهابسنگهای (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%A F) کوچک و بزرگ که پیش از رسیدن به زمین در هوا میسوزند، در آسمان ماه نسوزند و بهآسانی به سطح ماه برسند و با شدت به آن اصابت کنند.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87#cite_note-The_Universe-1)
در كرهٔ ماه همچنین سنگ بازالت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%84%D8%AA) بهفراوانی یافت میشود. در زیر بیشتر سطح ماه، گدازههای بازالتی در جریاناند. پس از برخورد شهابهای کهن به سطح ماه به خاطر نازک شدن سطح،گدازههای (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2% 80%8C&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js) بازالت به سطح راه یافت و بخشهای عظمیمی از رویه کره را پوشاند. این مناطق بازالتی و تیرهرنگ کره ماه به نام دریاوارهای ماه شناخته میشوند
اصله[ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%87&action=edit§ion=3)]ماه نزدیکترین جِرم آسمانی به زمین است و کرهٔ ماه در حدود سیبرابر قطر زمین از زمین فاصله دارد. میانگین فاصلهٔ ماه تا زمین ۳۸۴٬۴۰۳ کیلومتر و قطر ماه ۳٬۴۷۶ کیلومتر است. بهخاطر این نزدیکیِ نسبیِ فاصله، ماه در آسمان شب تقریباً بهاندازهٔ خورشید دیده میشود، و گاه با گذر از جلوِ خورشید، باعث خورشیدگرفتگی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D 9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C) نیز میشود.
مَهتاب نوری است که از خورشید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF) آمده و از سطح ماه رو به کره زمین بازتابانده شده. نور تقریباً در مدت ۱٫۳ ثانیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87) فاصله بین زمین تا ماه را طی میکند.
توصیف ماه در شاهنامه فردوسی:چراغست مر تیرهشب را بسیچبه بد تا توانی تو هرگز مپیچچو سی روز گردش بپیمایداشود تیرهگیتی بدو روشناپدید آید آنگاه باریک و زردچو پشت کسی کو غم عشق خوَردچو بیننده دیدارش از دور دیدهم اندر زمان او شود ناپدیددگر شب نمایش کند بیشترترا روشنایی دهد بیشتربه دو هفته گردد تمام و درستبدان باز گردد که بود از نخستبود هر شبانگاه باریکتربه خورشید تابنده نزدیکتربدینسان نهادش خداوند دادبود تا بود هم بدین یک نهاد
رخلاف زمین، ماه نه دارای آب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%A8) است، نه هوا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%D8%A7)، نه زندگی و نه میدان مغناطیسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%BA%D9%86% D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C). نمیتوان گفت که ماه کاملاً غیرفعال است، زیرا «ماهلرزه» را باید نشانهای از وجود نوعی حرکت در درون آن دانست. قطعاً ماه در دوران گذشته، آتشفشانهایی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%D9%81%D8%B4%D8%A7%D9%86) داشته است؛ اما غالب حفرههایی را که در آن میبینیم، نتیجه اصابت سنگهای آسمانی در اولین روزهای شکلگیری آن است. بعضی از این حفرهها عظیم اند عمق حفره نیوتون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%86) ۸٬۰۰۰ متر است. هنگامی که سفینه فضایی شوروی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C) به نام لونا ۳ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%86%D8%A7_%DB%B3) از پشت ماه عکس گرفت، دانشمندان دیدند که روی پنهان ماه درست مانند روی آشکار آن نیست. در آنجا، تعداد حفرهها بسیار بیشتر بود؛ اما به طور کلی، از حفرههای روی آشنای ماه کوچکتر بودند.
http://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/567sJZTb6d.jpg
در ستارهشناسی قدیم گفته میشد که خانهٔ ماه سرطان است و شرف او در ثور است و اینکه ماه در فلک اول است و یکی از کواکب یا سیارات سبعه است. در ادبیات فارسی تابان، شبگرد، ناشستهرو، مهرپرور از صفات و شمع، چراغ، مشعله، شعله، نقره چنبر، دایره، شیشه، ساغر، پیمانه، قرص، ترنج، سیب، نسرین، صندل، پنبه، گوی، کف، پنجه از تشبیهات ماه است.[۸] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87#cite_note-8)
در اساطیر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87) میانرودان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%A F%D8%A7%D9%86) خدای ماه را ایزدبانو سین (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%86_(%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A8 %D8%A7%D9%86%D9%88)) مینامند.
جو و خاک ماه[ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%87&action=edit§ion=5)]جو کره ماه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88_%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%87 ) نسبت به جوّ زمین بسیار رقیق و ناچیز است و به این دلیل صدا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AF%D8%A7) در جوّ ماه منتقل نمیشود و سطح ماه مکانی خاموش و بیصداست. فقدان جوّ واقعی به این معنی است که در سطح ماه، مولکولهای هوا نیز وجود ندارند تا نور خورشید را بپراکنند و با این کار در آسمان ماه ایجاد رنگ کنند؛ به این دلیل، آسمان ماه همیشه سیاه است.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87#cite_note-The_Universe-1) نبودِ جو همچنین باعث میشود که شهابسنگهای (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%A F) کوچک و بزرگ که پیش از رسیدن به زمین در هوا میسوزند، در آسمان ماه نسوزند و بهآسانی به سطح ماه برسند و با شدت به آن اصابت کنند.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87#cite_note-The_Universe-1)
در كرهٔ ماه همچنین سنگ بازالت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%84%D8%AA) بهفراوانی یافت میشود. در زیر بیشتر سطح ماه، گدازههای بازالتی در جریاناند. پس از برخورد شهابهای کهن به سطح ماه به خاطر نازک شدن سطح،گدازههای (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2% 80%8C&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF&withJS=MediaWiki:Intro-Welcome-NewUsers.js) بازالت به سطح راه یافت و بخشهای عظمیمی از رویه کره را پوشاند. این مناطق بازالتی و تیرهرنگ کره ماه به نام دریاوارهای ماه شناخته میشوند
اصله[ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%87&action=edit§ion=3)]ماه نزدیکترین جِرم آسمانی به زمین است و کرهٔ ماه در حدود سیبرابر قطر زمین از زمین فاصله دارد. میانگین فاصلهٔ ماه تا زمین ۳۸۴٬۴۰۳ کیلومتر و قطر ماه ۳٬۴۷۶ کیلومتر است. بهخاطر این نزدیکیِ نسبیِ فاصله، ماه در آسمان شب تقریباً بهاندازهٔ خورشید دیده میشود، و گاه با گذر از جلوِ خورشید، باعث خورشیدگرفتگی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D 9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C) نیز میشود.
مَهتاب نوری است که از خورشید (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF) آمده و از سطح ماه رو به کره زمین بازتابانده شده. نور تقریباً در مدت ۱٫۳ ثانیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87) فاصله بین زمین تا ماه را طی میکند.
توصیف ماه در شاهنامه فردوسی:چراغست مر تیرهشب را بسیچبه بد تا توانی تو هرگز مپیچچو سی روز گردش بپیمایداشود تیرهگیتی بدو روشناپدید آید آنگاه باریک و زردچو پشت کسی کو غم عشق خوَردچو بیننده دیدارش از دور دیدهم اندر زمان او شود ناپدیددگر شب نمایش کند بیشترترا روشنایی دهد بیشتربه دو هفته گردد تمام و درستبدان باز گردد که بود از نخستبود هر شبانگاه باریکتربه خورشید تابنده نزدیکتربدینسان نهادش خداوند دادبود تا بود هم بدین یک نهاد
رخلاف زمین، ماه نه دارای آب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%A8) است، نه هوا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%D8%A7)، نه زندگی و نه میدان مغناطیسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%BA%D9%86% D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C). نمیتوان گفت که ماه کاملاً غیرفعال است، زیرا «ماهلرزه» را باید نشانهای از وجود نوعی حرکت در درون آن دانست. قطعاً ماه در دوران گذشته، آتشفشانهایی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%D9%81%D8%B4%D8%A7%D9%86) داشته است؛ اما غالب حفرههایی را که در آن میبینیم، نتیجه اصابت سنگهای آسمانی در اولین روزهای شکلگیری آن است. بعضی از این حفرهها عظیم اند عمق حفره نیوتون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%86) ۸٬۰۰۰ متر است. هنگامی که سفینه فضایی شوروی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C) به نام لونا ۳ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%86%D8%A7_%DB%B3) از پشت ماه عکس گرفت، دانشمندان دیدند که روی پنهان ماه درست مانند روی آشکار آن نیست. در آنجا، تعداد حفرهها بسیار بیشتر بود؛ اما به طور کلی، از حفرههای روی آشنای ماه کوچکتر بودند.
http://imgdl1.topnop.ir/uploads/201103/tpn2913/567sJZTb6d.jpg