معماری ارمنستان :
معماری کشور ارمنستان یکی از معماری های بسیار خاص می باشد . این معماری زیبا حدودا ۴۵۰۰ سال است که توسط مردم ارمنستان استفاده می‌شود . حدود 40000 بنای معماری و باشکوه و معروف در این کشور وجود دارد . البته این معماری در طول سالیان سال دستخوش تغییراتی نیز گردیده است . معماری کشور ارمنستان یک رابطه ی مستقیم با شرایط و اوضاع طبیعی سرزمین کوهستانی ارمنستان را نیز دارد .


سرزمین کوهستانی ارمنستان همان فلات ارمنستان می باشد . فلات ارمنستان مکانی است که دارای کوه های بلندی می باشد و همچنین یک دژ طبیعی و زیبا دارد که از دریای سیاه تا دشت میان رودان وسعت دارد .
در معماری ارمنستان از سنگ‌های معدنی زیبایی استفاده گردیده است و زیبایی و جلال خاصی را به این معماری داده است . این معماری متعلق به زمان سلسله ی یرواندونی‌ها می باشد و تا پادشاهی ارمنستان بزرگ بوده است .

دودمان اَروَندی یا همان یرواندونی‌ها از ریشه یک کلمه ی ایرانی گرفته شده است . این ایل ابتدا بر مادها و هخامنشیان و بعدها به مملکت ارمنستان فرمانروایی کردند. بناهایی که نامشان در زیر آمده است همانند شهرهای امروزی دارای معماری مخصوص کشور ارمنستان می باشند . نام این بنا ها در کتاب آناباسیس نیز آمده است . این بناها عبارتند از :
کلیسای اشمیادزین معبد گارنی ، زاره هاوان ، باگاوان، باگرواند ، آشتیشاد ، یریزا و ...


در کلیسای اشمیادزین سکه‌های باستانی و زیبایی که متعلق به ارمنستان می باشد و همچنین مجموعه ای از فرش ها و نقاشی های خیلی قدیمی وجود دارد. یکی دیگر از بناهای معروف که مذهبی هم نیست معبد گارنی است. معبد گارنی در یک قلعه ای نظامی بوده است و در قرن سوم قبل از میلاد ساخته شد .منبع: