ریه‌ها مهمترین قسمت دستگاه تنفسی هستند که در عمل در تبادل گازهای تنفسی برای تأمین اکسیژن بافت‌های مختلف بدن و دفع دی‌اکسید کربن نقش دارند.

بیماری تنفسی که عموماً در ارتباط با بیماری ریوی است شامل گروهی از بیماری‌ها هستند که از طریق درگیر کردن بخش یا قسمت‌هایی از دستگاه تنفس باعث اختلال در عملکرد ریه‌ها می‌شوند، گاهی بیماری تنفسی در نتیجه آسیب به پرده جنب(پلورا)، حفره پلورال یا ماهیچه‌ها و اعصاب تنفسی ایجاد می‌شود.

انواع بیماری ریوی
یک بیماری ریوی ممکن است باعث درگیری مجاری تنفسی، بافت ریه یا عروق خونی شود، معمولا ترکیبی از این اختلالات در بسیاری از بیماری‌های تنفسی دیده می‌شوند. به طور کلی می‌توان بیماری‌های تنفسی را به گروه‌های زیر تقسیم بندی کرد:

بیماری‌های انسدادی ریوی
بیماری‌های محدود کننده ریوی
بیماری‌های عروقی ریوی
بیماری‌های دیگر
بیماری‌های انسدادی ریوی

بیماری‌های محدود کننده ریوی
بیماری‌های محدود کننده ریه در ارتباط با کاهش ظرفیت ریه‌ها است که باعث کاهش حجم ریه‌ها می‌شود. در شرایط فیزیولوژیکی، بیماری‌های محدود کننده ریوی از طریق کاهش ظرفیت کل ریوی (TLC)، ظرفیت حیاتی (VC) یا حجم استراحت ریوی (ظرفیت باقیمانده عملکردی یا FRC) مشخص می‌شود. عواملی که در ایجاد این گروه از بیماری‌ها نقش دارند مربوط به بیماری‌های موثر بر بافت ریه، پلورا (پرده جنب)، دیواره قفسه سینه یا اختلالات دستگاه عصبی-ماهیچه‌ای است.

علائم و نشانه‌‌های شایع بیماری‌‌های تنفسی
کمبود اکسیژن (هیپوکسی) ناشی از تنفس ممکن است باعث تغییرات عصبی مثل بی‌قراری، خستگی، عدم هوشیاری و تغییرات شخصیتی شود. بی‌اشتهایی و از دست دادن وزن، در اغلب بیماری‌‌های تنفسی مزمن دیده می‌شود.

کمبود اکسیژن با گذشت زمان ممکن است در برخی از افراد منجر به انگشت چماقی (کلابینگ) شود که این حالت عبارت است از بزرگ شدن نوک انگشتان بدون تغییرات استخوانی و رشد ناهنجار ناخن، باید تاثیر علائم و نشانه‌ها را بر روی توانایی انجام فعالیت‌‌های بیمار و مشارکت در امور روزمره و فعالیت‌های خانوادگی او بررسی و عوامل روانی موثر بر بیمار کشف شود.

این عوامل شامل اضطراب، تغییرات نقش، ارتباط خانوادگی، مشکلات اقتصادی، وضعیت شغلی و اقدامات مورد استفاده بیمار برای سازگاری با مشکلات می‌شود. اکثر بیماری‌ها و اختلالات دستگاه تنفسی با علائمی همراه هستند؛ شناخت این علائم و مراجعه زود هنگام به پزشک در تشخیص و درمان زودتر بیماری‌ها نقش مهمی دارند.