چطور در ازدحام جمعیت، زیر دست و پا نمانید
و از خودتان مراقبت کنید
چند ماه قبل حداقل ۱۲ نفر در جریان ازدحامی که در بزرگترین گردهمایی مذهبی هندوها در شمال هند رخ داد کشته شده‌اند.
شاهدان عینی گفتند که زائرانی که برای شرکت در مراسم غسل در این روز مقدس عجله داشتند، بر روی افرادی که در کنار رودخانه گنگ خوابیده یا نشسته بودند، پا گذاشتند. گزارش‌ها حاکی از آن است که ده‌ها نفر نیز زخمی شده‌اند.
حادثه‌های غم‌انگیزی از این دست تأثیر ویرانگری بر جوامع دارند، اما متأسفانه در گردهمایی‌های مذهبی بزرگ غیرمعمول نیستند.
در طول حج سالانه در مکه، چندین بار چنین حوادثی رخ داده است و در سال ۲۰۱۵ بیش از دو هزار و ۳۰۰ نفر در آنجا جان خود را از دست دادند.
هر مکانی که تعداد زیادی از مردم در آن جمع شوند، ممکن است شاهد چنین ازدحامی باشد، از جمله رویدادهای ورزشی بزرگ و کنسرت‌های ایستاده موسیقی.
در ماه مارس ۲۰۲۴، هفت نفر از جمله سه دختر جوان در اثر تراکم جمعیت در یک رویداد خیریه در نیجریه کشته شدند، پس از اینکه یک تاجر پیشنهاد توزیع پول مطرح کرده بود که باعث جذب جمعیت عظیمی شد.
در اینجا به عواملی که به وقوع چنین فشارهایی منجر می‌شود پرداخته‌ایم، دلایل مرگ و میر را بررسی می‌کنیم و به این موضوع می‌پردازیم که چگونه می‌توان از بروز این‌گونه فجایع جلوگیری کرد.
چه عواملی باعث ازدحام جمعیت می‌شود؟
در طول حج، تراکم جمعیت در نزدیکی کعبه بسیار بیشتر است
جان دروری، استاد دانشگاه و کارشناس روانشناسی اجتماعی برای مدیریت جمعیت در دانشگاه ساسکس در انگلستان می‌گوید: «در همه این موارد، به معنای واقعی کلمه تعداد بسیار زیادی افراد در یک مکان و در یک زمان جمع شده‌اند.»
آن‌چه که موجب می‌شود عده‌ای زیر دست و پا له شوند، تعداد افراد در یک تجمع نیست، بلکه تراکم جمعیت است.
به گفته آقای دروری، برای دوری از خطرات احتمالی، تعداد افراد در یک تجمع نباید از پنج نفر در هر متر مربع بیشتر باشد، اما در جریان حج، تراکم جمعیت در نزدیکی کعبه حدود هشت تا ۹ نفر در یک متر مربع است.
حتی اگر تمامی بلیط‌های یک رویدادی هم فروخته شوند، کماکان این امکان وجود دارد که تراکم جمعیت در بخش‌های مختلف مکان رویداد، متفاوت باشد. به عنوان مثال در جریان کنسرت‌های موسیقی، مردم تمایل دارند که به سمت صحنه و روبه جلو حرکت کنند.
ازدحام جمعیت فراتر از ظرفیت محل، اغلب در نتیجه سوءمدیریت برنامه‌گذاران یا فقدان مقررات برای کنترل جمعیت رخ می‌دهد.
پرفسور دروری در شرح موضوع می‌گوید: «اگر تعداد حاضرین، پنج نفر یا بیشتر در یک مترمربع است، به شکل عینی می‌توان گفت که شرایط خطرناک است، چرا که ممکن است در پی هرگونه تحرک یا یک موج حرکتی در جمعیت، عده‌ای زیر دست و پا بمانند.»
زیر دست و پا ماندن در هنگامی که ازدحام جمعیت شکل گرفته، معمولا ظرف تنها چند دقیقه اتفاق می‌افتد و فرصت برای مداخله بسیار کم است. به همین دلیل، مکان‌هایی که درهای خروجی کمی دارند یا مسیرهای خروج به روشنی نشانه‌گذاری نشده‌اند، در لحظه‌ای که جمعیت ناگهان به حرکت در می‌آید، خطرناک‌تر هستند.
دروری می‌گوید: «اگر شما یک خروجی بسیار باریک داشته باشید، به ویژه اگر این خروجی باریک برای شما ناآشنا باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که افراد تلاش کنند به طور همزمان از آن خروجی عبور کنند. این ممکن است منجر به تراکم و ازدحام و زیر دست و پا ماندن شود.
.
کاربر برتر مـاه
