تخت سلیمان
تخت سلیمان (یا آتشکده آذرگشنسب) نام محوطهٔ تاریخی بزرگی، در نزدیکی تَکاب و روستای تخت سلیمان (در گذشته نصرتآباد) در استان آذربایجان غربی و ۴۵ کیلومتری شمال شرقی این شهر است. تخت سلیمان بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان در قبل از اسلام به شمار میرفت اما در سال ۶۲۴ میلادی و در حمله هراکلیوس، امپراتور رومیان به ایران تخریب شد. آبا قاخان برادر زاده هلاکو خان که به دین اسلام گرویده بود بر روی ویرانههای تخت سلیمان مسجدی بنا کرد که آن نیز بعدها ویران شد و تنها کاشیهایی با نقوش و خط برجسته از آن به جا مانده است که در حال حاضر موزه رضا عباسی نگهداری میشود.
آذرگشناسپ = تخت سلیمان: این نام از سه واژه اوستایی «آذر+گشن+آسپ» آمده که آذر همان آتر و آتش ، گشن بمعنای بسیار فراوان و آسپ همان اسب پارسی است که رویهم بمعنای آذر فرشته دین مزدیسنایی دارنده اسبان بسیار فراوان می باشد و در زمان یورش تازی ها به ایران و آغاز ویرانگری و تاراج فرهنگ ،هنر و گنجینه های کهن آریایی ،مردم بناچار آتشکده آذرگشناسپ یا آذرگشسب را تخت سلیمان خواندند تا از تاراج تازیان بدور بماند و همچنان این نام را بکار می برند.
این شهر باستانی در ادوار مختلف محل سکونت اقوامی مانند، مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و مغولان بوده و در هر یک از دورانهای فوق، این محل در اوج قدرت و تمدن زمان مربوط بخود بودهاست. اکنون نشانی از این شهر در آذربایجان دیده نمیشود، بر باد شده یک سر، با خاک شده یکسان.