سیر از جمله مواد غذایی است که بسیار پرخاصیت می باشد.سیر اغلب غذاها را خوشمزه و خوش طعم می کند. و بسیاری از مردم از غذاهای سیر دار لذت می برند.سیر را به عنوان یک گیاه بهداشتی مهم دارای خواص ضد عفونی شدید و کشنده انواع میکروبها می شناسند. چنین تصور می کنند که در برابر هرگونه عفونتی مقاومت می کند بدین سان در زمان گذشته همگام با شیوع طاعون آن را زیاد مصرف می کردند. در جنگ جهانی 1914-1918 سیر را به عنوان ضدعفونی کننده استفاده کردند و نیز برای درمان جذام آن را به کار می برند (استعمال خارجی) سیر به هضم غذا کمک می کند و معتقدند فشار خون را پایین می آورد حرارت را در تب کم می کند و بعلاوه خلط آور و محرک است. سیر را برای رفع سرماخوردگی مصرف نموده و به بهبود آسم و تنگی نفس، برونشیت، سرفه و سایر اختلالات مجاری تنفس کمک موثر می کند.
در گذشته سیر را نه فقط در موارد بهداشتی و پزشکی، بلکه در مراسم رسمی و مذهبی نیز از آن استفاده می کردند. در یونان قدیم سیر را در چها راه ها بر روی توده ای از سنگ برای الهه افسونگری و جادوگری می گذاشتند.طرز استعمال و استفاده موارد استفاده و استعمال سیر را به اندازه ای زیاد است که شرح و تفصیل تمامی آنها را در این کتب امکانپذیر نیست. سیر را می توان تقریباً در اغلب غذاها به کار برد. معمولاً پوست سیر را می گیرند و به صورت کامل و یا خرد شده یا رنده کرده (بر حسب نوع غذای مورد مصرف) استعمال می کنند. سیر را مانند پیاز می توان در روغن سرخ نمود و به اصطلاح سیر داغ تهیه نمود. سیر داغ را در آش رشته، آش جو، کشک و بادمجان، مصرف می کنند.
یا آنکه سیر را خرد یا رنده کرده در ماست می ریزند و به صورت سیر ماست، چاشنی بعضی از غذاها قرار می دهند. همچنین سیر را در سرکه ریخته و سیر ترشی درست می کنند. در بعضی از خانواده ها ترشیهای سیر چند ساله وجود دارد که طعم و مزه خاصی پیدا کرده و حتی رنگ آن تغییر کرده به خرمائی سیر یا سیاه تبدیل گردیده است. امروزه در پزشکی سیر را به عنوان محافظ عروق خونی و پایین آورنده فشار خون تجویز می کنند و حتی داروهایی از عصارۀ سیر توسط کارخانجات دارویی تهیه می شود و به صورت قرص در دسترس بیماران و متقاضیان قرار می گیرد. اهالی گیلان خوراکهای مخصوصی می پزند که یکی از مواد اصلی و اولیه آنها را سیر تشکیل می دهد.