گلپر از یکی از گیاهانی می باشد که بسیار پرخاصیت می باشد.هر یک از ما حداقل یک بار انار یا باقلا را با گلپر خوردهایم و بو و مزه آن برای ما آشناست…این ادویه را چقدر میشناسید؟ آیا با خواص آن آشنایید؟ دکتر محمدحسین صالحی سورمقی، متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران، در مورد این گیاه و خواص تغذیهای و درمانی آن، اینگونه توضیح دادهاند. آیا این درست است که گلپر یک چاشنی ایرانی است؟بله، گلپر گیاهی است که فقط در ایران میروید و به همین دلیل به «هراکلیوم پرسیکوم» معروف است. تمام گیاهانی که پایان نامشان «پرسیکوم» است، به نام کشورمان ثبت شدهاند. محل رشد این گیاه بیشتر نواحی مرتفع (1500-2000 متر ارتفاع) و پر آب مثل رودخانههای اطراف شمشک، گچسر، دیزین، اوشان و تونل کندوان است و از این مناطق به سایر نقاط ایران ارسال میشود. میزان برداشت گلپر به حدی نیست که به خارج از ایران صادر شود. بهار فصل رویش این گیاه خودرو و وحشی است. برگهای گلپر بزرگ و پهن است و قطر آن گاهی از نیم متر هم بیشتر میشود. گیاه گلپر از خانواده گیاهان چتری یا جعفری و گل آن بسیار زیبا و شبیه چتر است. قطر این گلها گاهی به بیش از 50 سانتیمتر میرسد. گلهای سفید رنگ در خرداد و تیر ماه باز میشود. شهریور و مهر ماه فصل برداشت دانههاست.دانههای گلپر پهن هستند، بویی نافذ دارند و قطر آنها از 4-6 میلیمتر بیشتر نمیشود. برای برداشت دانهها چترها را میچینند و آنها را در یک پارچه میتکانند تا دانهها بریزد. برگ و ساقه این گیاه هم بوی نافذی دارد و از ساقه تو خالی آن گرچه مزه تند و تیز و تلخی دارد، ترشی بسیار خوشمزهای درست میکنند. دانههای گلپر مشابهی از نظر بو و مزه ندارد و از قدیم به دلیل خوراکی بودن و از آنجا که مصرف آن محدودیت و ممنوعیتی ندارد، آن را پودر میکردند و به عنوان ادویه مستقیم یا همراه با سایر ادویهها در ترشیها یا در غذاها میریختند. دانههای گلپر خواص درمانی یا تغذیهای هم دارند؟ بله، گلپر خواص آنتیاکسیدانی و ضدنفخ بالایی دارد و معمولاً همراه با مواد غذایی نفاخ مثل باقلا استفاده میشود. دانههای گلپر خاصیت تقویتکنندگی معده هم دارند و هضمکننده خوبی هستند. افرادی که معده ضعیف یا تنبلی دارند، میتوانند از پودر گلپر به عنوان ادویه در غذا استفاده کنند. اسانس دانههای گلپر خاصیت ضدمیکروبی دارد و همانند سیر و پیاز شوینده معده محسوب میشود. از این ادویه به عنوان نگهدارنده مواد غذایی از فساد نیز استفاده میشود.متأسفانه با توجه به اینکه این گیاه فقط در ایران آن هم در نواحی خاصی میروید، مطالعه چندانی روی اسانس آن انجام نشده و در مورد سایر خواص این گیاه نیز اطلاعاتی در دسترس نیست. آیا این موضوع درست است که برخی افراد به گلپر حساسیت دارند و با مصرف آن کهیر میزنند؟کلاً گیاهان خانواده جعفری میتوانند ترکیبهای کومارینی داشته باشند که برای برخی افراد حساسیتزاست و مشکلات نوری روی پوست ایجاد میکند. یعنی فردی که به این گیاهان حساسیت دارد، در اثر مصرف یا تماس پوستی با آنها و قرار گرفتن در آفتاب،دچار لکهای پوستی قهوهای، قرمز یا تاولی میشود که گاه خارش دارد.