در اینجا به چند نکته باید توجه کرد:۱- (حج اکبر) کدام است؟
در میان مفسران درباره منظور از روز (حج اکبر) گفتگو است، اما آنچه از بسیارى از روایات که از طرق اهل بیت و اهل سنت نقل شده، استفاده مى شود این است که منظور از آن روز دهم ذى الحجه، روز عید قربان، و به تعبیر دیگر (یوم النحر) مى باشد.
پایان یافتن مدت چهار ماه تا روز دهم ماه ربیع الثانى طبق آنچه در منابع اسلامى آمده، دلیل دیگر بر این موضوع است، به علاوه در روز عید قربان در واقع قسمت اصلى اعمال حج پایان مى یابد و از اینرو، روز حج میتوان به آن اطلاق کرد.
و، اما اینکه چرا آن را (اکبر) گفته اند به خاطر آن است که در آن سال همه گروه‌ها اعم از مسلمانان و بت پرستان (طبق سنتى که از قدیم داشتند) در مراسم حج شرکت کرده بودند ولى این کار در سالهاى بعد به کلى موقوف شد.
علاوه بر تفسیر فوق که در روایات اسلامى نیز آمده، و تفسیر دیگرى نیز وجود دارد، و آن اینکه منظور از آن مراسم حج است، در مقابل مراسم عمره که (حج اصغر) نامیده مى شود.
این تفسیر نیز در پاره اى از روایات آمده است، و هیچ مانعى ندارد که هر دو علت تواءما سبب این نامگذارى شده باشد.
۲- مواد چهارگانه اى که در آن روز اعلام شد
گرچه قرآن اعلام بیزارى و برائت خدا را از مشرکان به صورت سر بسته بیان کرده است، اما از روایات اسلامى استفاده مى شود که على (علیه السلام) مامور بود چهار موضوع را به مردم ابلاغ کند:
۱- الغاى پیمان مشرکان.
۲- عدم حق شرکت آن‌ها در مراسم حج در سال آینده.
۳- ممنوع بودن طواف افراد عریان و برهنه که تا آن زمان در میان مشرکان رایج بود.
۴- ممنوع بودن ورود مشرکان در خانه خدا.
در تفسیر (مجمع البیان) از امام باقر (علیه السلام) نقل شده که على (علیه السلام) در مراسم حج آن سال خطبه اى خواند و فرمود:
(لا یطوفن بالبیت عریان و لا یحجن البیت مشرک و من کانت له مدة فهو الى مدته، و من لم یکن له مدة فمدته اریعة اشهر): (از این پس هیچ برهنه اى نباید طواف خانه خدا بیاید، و هیچ بت پرستى حق شرکت در مراسم حج ندارد، و آنهائى که پیمانشان با پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) مدت دارد تا پایان مدت محترم است، و آن‌ها که پیمانشان مدت ندارد، مدتش ‍ چهار ماه خواهد بود).
در بعضى از روایات دیگر اشاره به موضوع چهارم یعنى عدم دخول بت پرستان در خانه کعبه شده است.
۳- چه کسانى پیمان مدت دار داشتند؟از گفتار مورخان و بعضى مفسران چنین استفاده مى شود که آن‌ها گروهى از طایفه (بنى کنانة) و (بنى ضمرة) بودند که نه ماه از مدت پیمان ترک مخاصمه آن‌ها باقى مانده بود، و، چون به مواد پیمان وفادار مانده بودند و در تقویت دشمنان اسلام شرکت نداشتند، پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) تا پایان مدت نسبت به پیمانشان وفادار ماند.
بعضى دیگر طایفه اى از (بنى خزاعة) را جزء این گروه که پیمانشان مدت داشت، دانسته اند.