بابانوئل همان عمو نوروز ایران است. همانطور که ما در جشن عید نوروز که جشن سال نوی مان است نمادی به نام عمونوروز داریم، غربی ها هم در جشن کریسمس نمادی به نام بابانوئل دارند که سوار بر سورتمه برای آنها هدیه می اورد. پیرمردی با موهای سفید و لباس قرمز.
بانوئل کیست ؟
یکی از نمادها و شخصیت های مربوط به سال نو میلادی و کریسمس بابانوئل می باشد.که پیرمردی مهربان و چاق با ریش های بلند و با لباسی قرمز رنگ می باشد که سوار بر سورتمه ای پرنده از سرزمین قطب شمال می آید و برای کودکان هدایایی را به همراه می آورد. بابانوئل یک شخصیت تاریخی و داستانی در فرهنگ عامیانه کشورهای غربی و مسیحی است.
نام بابانوئل با جشن کریسمس آمیخته شدهاست. بابا نوئل عمدتاً یک پیرمرد چاق با ریش سفید بلند و لباس قرمز است. معمولاً او یک کیسه پر از هدیه به همراه دارد که در روز کریسمس یا شب قبل از آن برای بچهها میآورد.
بابانوئل بچهها را به دستههای خوب و بد تقسیم میکند و برای کودکانی که رفتار مناسبی داشته باشند هدایایی میآورد. همچنین داستانی وجود دارد مبنی بر اینکه این هدایا در کارگاه اسباببازی سازی بابانوئل در قطب شمال ساخته میشوند.
ریشه تاریخی بابانوئل
بابانوئل اشاره به نام یکی از کشیشان مسیحی به نام سن نیکولاس دارد که در قرن چهارم میلادی میزیست و از اهالی بیزانس و منطقه آناتولی در ترکیه فعلی بودهاست. نیکولا در خردسالی پدر و مادرش را از دست میدهد و ثروت زیادی برایش به ارث میماند.وی به خاطر کمک و دادن هدیه به فقرا شهرت داشت. جسد سنت نیکلا (نیکلاس) اکنون در کشور ترکیه در منطقه Demree (سواحل دریایی مدیترانه) مدفون است و به علت مومیایی شدن طبیعی (به علت سرما) هنوز قسمتهایی از آن سالم ماندهاست. دانشمندان در سال ۲۰۰۳ موفق به بازسازی صورت وی از روی استخوانها شدند و با کمال تعجب دریافتند که بابا نوئل واقعی رنگین پوست (پوستی به رنگ قهوهای روشن) بودهاست.
سال ۱۸۲۲ در آمریکا و در نوشتههای دکتر مور، نویسنده داستان کودکان، بابانوئل به شکل امروزی متولد شد. افسانه بابا نوئل که ریشه در قرنها رسوم و باورها دارد به شکل یک مرد کوچک اندام چاق و خوشرو با ریش سفید، لباس قرمز و چکمههای مشکی درآمده است. وی سوار بر سورتمهای که گوزنها آن رامی کشند سراسر اروپا، آمریکا، کانادا را درمینوردد و هدایای کودکان را پخش میکند.
از درگذشت او، تعدادی از کشیشان هدیه دادن به بچه ها را ادامه دادند و این سنت حفظ شد.
کشیشان برای یادآوری خاطره سن نیکلاس سوار بر اسب سفید یا قاطر سفید شده و به بچه ها هدیه می دادند.
کیستبه این ترتیب « بابانوئل» به عنوان یکی از نمادهای اصلی شب کریسمس یعنی شب میلاد عیسی مسیح (نوئل به معنی میلاد) با ظاهر یک پیرمرد چاق با زیش سفید بلند و لباسی قرمز برای بچه ها هدایایی می آورد. البته فقط برای بچه های خوب!
هنگام کریسمس، مردم جوراب ها را در انتظار بابا نوئل می آویزند. زیرا اعتقاد بر این است که سن نیکلاس کیسه را از دودکش طوری انداخته که داخل جورابی افتاده که برای خشک شدن به کنار شومینه آویخته بودند.
فلسفه بابانوئلکریسمس و بابانوئل در ایران
نخستین روز زمستان به نام «خوره روز» (خورشید روز)، روز تولد مهر و نخستین روز سال نو بشمار میآمده است و امروزه کارکرد خود را در تقویم میلادی که ادامهی گاهشماری میترایی است و حدود چهار سده پس از مبدا میلادی به وجود آمده، ادامه میدهد. کیش مهر (میتراییسم) تاثیر گذارترین آیینی است که پس از مهاجرت آریاییان در زمان فریدون به اروپای کنونی رفت و ردپای آن را در همهی ادیان جهان میتوان مشاهده کرد.
درباره بابانوئلکلمه ی یلدا به معنای تولد یا میلاد است. در برخی منابع آمده است که پس از مسیحی شدن رومیان، چهارضد سال پس از تولد عیسی مسیح، کلیسا جشن تولد مهر را به عنوان زاد روز عیسی پذیرفت، زیرا زمان دقیق تولد وی معلوم نبود. در واقع یلدا یک جشن آریایی است و پیروان میتراییسم آن را از هزاران سال پیش در ایران برگزار میکرده اند.
وقتی میتراییسم از تمدن ایران باستان به سایر جهان منتقل شد در روم و بسیاری از کشورهای اروپایی روز 21 دسامبر به عنوان تولد میترا جشن گرفته میشد ولی پس از قرن چهارم میلادی در پی اشتباه محاسباتی، این روز به 25 دسامبر انتقال یافت و از سوی مسیحیان به عنوان روز کریسمس جشن گرفته شد. از این روست که تا امروز بابانوئل با لباس و کلاه مُغان ظاهر میشود و درخت سرو و ستاره ی بالای آن هم یادگاری از کیش مهر و فرهنگ ایرانی است.
ابوریحان بیرونی، مبدا سالشماری تقویم کهن سیستانی را از آغاز زمستان ذکر کرده و جالب اینکه نام نخستین ماه سال در تقویم سیستانی نیز «کریست» بوده است.