مجموعه: تغذیه کودک





استفاده از روش تغذیه ای مناسب بر روی رشد قدی کودک نقش مستقیم دارد






کودکی دوره ی مهمی در رشد اسکلت بدن است. بنابراین در این دوره باید کلسیم بیشتری جذب شود. یعنی اینکه روزانه 5 مرتبه مواد غذایی حاوی کلسیم مانند ماست یا پنیر و غیره مصرف شود.
اکثر پدرها و مادرها خواهان قد بلند شدن کودکان خود هستند. امروزه قد کودکان بسیار بلندتر از قد والدینشان در دوران کودکی می باشد. به هرحال کودکانی نیز هستند که نسبت به هم سن و سالان خود قد کوتاه تری دارند. والدین این کودکان دنبال راهی سالم برای افزایش قد آنها هستند. امروزه داروها و هورمون هایی هم برای این منظور وجود دارد ولی بسیاری از پدر و مادرها به جای استفاده از دارو ترجیح می دهند با تغذیه درست و تمرینات ورزشی مناسب این افزایش قد را برای فرزندشان ایجاد کنند.






تاثیر تغذیه بر روی رشد و نمو کودک
استفاده از روش تغذیه ای مناسب بر روی رشد و نمو و سلامت قدی کودک نقش مستقیم دارد، یعنی می تواند باعث بلند قد تر شدن کودک و رسیدن به پتانسیل قدی منجر به ژنتیک شود و بلعکس اگر کودک برنامه غذایی بی کیفیتی داشته باشد، به اندازه قدی لازم نمی رسد و از استانداردهای رشدی خود عقب می ماند.



از چه زمان باید مراقب تغذیه کودک بود؟
مراقبت از تغذیه نوزاد باید از همان زمان جنینی شروع شود. زنان باردار باید بدانند شیوه تغذیه ای او از همان ابتدای دوران بارداری بر سلامت فرزندش اثر دارد. اگر خانمی در دوران باردرای از لحاظ برخی ریز مغذی ها دچار سو تغذیه باشد، ممکن است ناخواسته بر طول قد فرزندش اثر منفی بگذارد. یعنی این مسئله بر حداکثر پتانسیل رشد کودک بعد از تولد موثر است. صفر تا 2 سالگی هم محدوده سنی بسیار مهمی برای رشد کودک محسوب می شود زیرا بنا به منحنی های استاندارد رشد در بخش هایی از این محدوده شاهد افزایش سرعت رشد هستیم. در محدوده 4 تا 6 سالگی هم در برهه های زمانی خاصی سرعت رشد در کودکان افزایش می یابد. بنابراین اگر کودک در این سه دوره بحرانی دچار سو تغذیه شود، رشد قدی او به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.






ویتامین ها و مواد غذایی برای افزایش قد کودکان
گوشت و ماهی
می دانیم که در دوران کودکی گوشت بین دندان ها گیر کرده و کلافه کننده است. اما نباید مصرف گوشت را کنار بگذارید. چون حاوی پروتئین است و این مواد مغذی بین 15 تا 20 درصد انرژی روزانه را تأمین می کنند و برای افزایش قد کودکان لازم است.



مصرف پروتئین های گیاهی
اگر کودکتان به هر دلیلی میلی به مصرف گوشت قرمز ندارد بهتر است مصرف شیر، تخم مرغ و ماهی را در برنامه غذایی شان افزایش دهید. این مواد غذایی حاوی پروتئین هستند و برای تقویت سیستم ایمنی بدن، کنترل هورمون ها، ساخت سلول های تشکیل دهنده ی عضلات و پوست و همچنین افزایش قد کودکان کمک می کنند. پروتئین های گیاهی مانند عدس، نخود و لوبیاها نیز تأثیر زیادی در افزایش جذب پروتئین دارند.



شیر یا ماست
کودکی دوره ی مهمی در رشد اسکلت بدن است. بنابراین در این دوره باید کلسیم بیشتری جذب شود. یعنی اینکه روزانه 5 مرتبه مواد غذایی حاوی کلسیم مانند ماست یا پنیر و غیره مصرف شود. با همین کار ساده علاوه بر اینکه کودکتان در آینده قد بلندی خواهد داشت، می توانید امیدوار باشید که کودکتان دچار پوکی استخوان زودرس نشود.



قطع مصرف تنقلات نامناسب
تنقلاتی مانند چیپس و پفک و سایر تنقلات شور به نوعی آفت رشد قد کودکان محسوب می گردند. این مواد سبب افزایش سدیم خون می گردند. دفع سدیم اضافی سبب دفع متعاقب کلسیم و کاهش باز جذب آن از کلیه می گردد که ادامه این روند سبب تامین نشدن کلسیم مورد نیاز برای رشد استخوانی کودک می گردد. از سوی دیگر نوشیدنی های گازدار و شیرین مثل نوشابه ها به دلیل داشتن اسید فسفریک سبب اختلال در چرخه فسفر-کلسیم که تحت تنظیم هورمون های پاراتورمون، کلسیتونین و ویتامین D است شده و جذب کلسیم را کاهش داده و دفع آن را می افزاید.



با به حداقل رساندن میان وعده ها، اسنک ها و تنقلات شور و نوشیدنی های شیرین و گازدار و جانشینی آن ها با میان وعده های با ارزش مانند نان، پنیر، گردو، آلوچه ها و لواشک های بهداشتی می توانید سبب ادامه رشد قدی کودک خود شوید.



مصرف سبزیجات
آهن ترکیبی در بدن است که وظیفه ی حمل اکسیژن خون به سمت سلول های بدن را بر عهده دارند. فیبرها نیز از ترکیبات مفید موجود در سبزیجات هستند که برای هضم بهتر غذا لازم هستند. این ترکیبات مغذی در حین رشد و هم در تمام سال های زندگی برای تغذیه ی عضلات و مغز و همچنین داشتن بدنی سالم مورد نیاز خواهند بود. بنابراین برای بلند قد بودن و مهم تر از آن سالم بودن از دوازده سالگی مصرف مواد غذایی سرشار از آهن و فیبرها مانند بروکلی، اسفناج، نخود، عدس و نخودفرنگی و غیره را افزایش دهید.






ویتامین های مفید برای افزایش قد کودکان
ویتامین D
شاید دریافت کلسیم و سایر املاح در کودک شما بالا باشد اما باید به خاطر داشته باشید دریافت کافی ویتامین D از اهمیت بسیار بسیار بالای در فرآیند جذب و مورد استفاده قرار گرفتن کلسیم و چرخه کلسیم و فسفر دارد بنابراین در معرض آفتاب قرار گرفتن کودک شما برای تولید ویتامین D در حدود 10 تا 15 دقیقه در روز (آفتاب میانه روز) تقریبا نیاز به ویتامین D را مرتفع می سازد اما ممکن است نیاز به مکمل در برخی کودکان احساس شود. زرده تخم مرغ، جگر و گوشت منابع غذایی سرشار از ویتامین D می باشند.







دریافت ویتامین D برای افزایش قد کودک بسیار ضروری است



علاوه بر کلسیم دریافت مناسب روی، آهن، منیزیم، منگنز و آهن نیز در رشد مناسب استخوان ها از اهمیت بسیاری برخوردار است که برای دریافت کافی انها لازم است کودک شما به میزان کافی از گوشت و مواد پروتئینی و سبزیجات مناسب تغذیه نماید.

ویتامین های گروه B
از بین ویتامین های گروه B ویتامین B1 و B2 در رشد قد و جلوگیری از کوتاهی قد نسبت به بقیه موثرتر هستند.



منیزیم
مصرف آن باعث افزایش تراکم استخوانی می گردد. منیزیم محرک غده تیروئید برای ترشح هورمون کلسیتونین است، این هورمون میزان کلسیم در خون و فعالیت سلول های استخوان ها را تنظیم می کند. با افزایش منیزیم و کلسیم در خون ساخت و رشد طولی استخوان ها افزایش پیدا می کند. رژیم های غذایی حاوی منیزیم و مکمل های حاوی آن باعث افزایش دانسیته استخوانی و تحریک رشد قدی می شود.



ویتامین K
این ویتامین به بدن کمک می کند که یک پروتئین استخوان کاملا کاربردی به نام استئوکلسین را بسازد. استئوکلسین با کمک این ویتامین و با اتصال مناسب املاح کلسیم و فسفر در استخوان موجب تقویت و استحکام بافت اسکلتی شده و با افزایش تراکم توده استخوان رشد استخوان ها را موجب می شود.