مجموعه: بچه های سالم از نظر روانشناسی
امروزه، کودکان اصلیترین قربانیان عصر تکنولوژی هستند. ظهور تکنولوژی، اینترنت و بازیهای رایانهای، اوقات فراغت کودکان را تحت الشعاع قرار داده و فرصت داشتن فعالیت جسمانی را از آنها گرفته است. در ادامه به اهمیت فعالیت و تحرک بدنی کودکان و همچنین اصول و نکات مهی که باید برای فعالیت جسمانی کودکان در نظر گرفته شود پرداختهایم.
نقش اساسی فعالیت جسمانی در سلامت کودک
اهمیت فعالیت بدنی برای کودکان بسیار چشمگیر است. تنها در دوران کودکی، بلوغ و اوایل نوجوانی زمان و فرصت مناسب جهت شکلگیری اندامی متناسب از طریق بازیها و ارتباطات تعاملی فراهم میشود. جنبههای فیزیولوژیکی و روانی ورزش به کودکان قدرت میدهد تا استرس بزرگسالی و محدودیتهای مربوط به کار را بپذیرند. سهلانگاری اولیه در ایجاد فعالیتهای صحیح و متناسب، منجر به آسیبهای روحی و جسمی شده و سلامت کودک را به خطر میاندازد.
فعاليت جسمی از بایدهای دوران کودکی
فعاليت ورزشی بايد بخش جدايی ناپذير رشد و تکامل کودکان و نوجوانان باشد. در اوايل زندگی، به ويژه دوران طفوليت و کودکی، فعاليت ورزشی نقش مهمی در توسعه ی فيزيکی، روانی و ذهنی کودک ايفا می کند. نکته ی مهم تر اين است که تأکيد و اصرار بر بازی های غير رسمی مقدمات کودک، به عنوان فرصتی برای کسب تجربه در فعاليت های مختلف ورزشی، موجب توسعه ی مجموعه ای از مهارت های حرکتی لازم برای شرکت در فعاليت های ورزشی آينده می شود.
فعاليت بدنی اصل جدايی ناپذير رشد و تکامل کودکان و نوجوانان است
فعالیت بدنی کودک و پیشگیری از انواع بیماریها
برخلاف اين باور که بيماری هايی نظير چاقی، بيماری قلبی ـ عروقی، ديابت نوع ۲ و استئوپروزيس (پوکی استخوان) به عنوان معضلات سلامتی بزرگ سالان شناخته عمدتا می شوند، همگی ريشه در سال های کودکی دارند. فعاليت ورزشی کافی، همراه با برنامه ی غذايی مناسب، انتخاب های کم هزينه تری را برای پيش گيری و مديريت بيماری های طولانی مدت در افراد نوجوان ارائه می کند. در اين بخش بر اهميت فعاليت ورزشی، برای رشد کودک و اعمال آن در کنار مفاهيم اضافه وزن و چاقی اشاره می شود.
فعاليت ورزشی برای حفظ سلامت افراد جوان شامل پيش گيری از افزايش وزن و چاقی، توسعه ی سلامتی اسکلتی، افزايش عملکرد قلبی و ريوی و سلامتی روانی بهتر آن هاست. برنامه ی ايده آل برای همه نوجوانان، می تواند تثبيت و پايه گذاری تمرينات ورزشی سالم طی دوران نوجوانی و پیگيری حضور منظم در فعاليت های بدنی دوران بزرگ سالی باشد.
پیشگیری از چاقی:
ارتباط بین فعالیت فیزیكی و چاقی در سنین چاقی در سنین پایین كاملاً مشخص نیست و مطالعات مربوط به آن هم نتایج ثابتی را در اختیار متخصصان قرار نمی دهد. با این وجود، با افزایش وزن و تحرك و نیز كاهش مصرف كالری می توان وزن را كاهش داد.
نگرانی افزایش وزن بین كودكان و نوجوانان كاملاً به جا و منطقی است. بچه های چاق در معرض بیماریهای فشار خون، دیابت نوع دوم، نامنظمی هورمون رشد، مشكلات تنفسی و استخوان قرار دارند. این بیماران از فقدان اعتماد به نفس و روابط اجتماعی رنج می برند.
مراقبت ازقلب و رگهای خونی:
اغلب، بیماریهای قلبی عروقی در بزرگسالان نمایان می شود، با این وجود در سنین پایین هم ممكن است كه با آنها مواجه شویم. تحقیقات نشان میدهد كه ورزشهای هوازی در جلوگیری از بیمارهای قلبی عروقی بزرگسالان بسیار موثر است، اما در مورد بچه ها هنوز نامشخص است.
با توجه به آخرین شواهد، ورزش در بهبود افسردگی و اضطراب بزرگسالان وكودكان بسیارموثر است. فعالیت بدنی یكی از راهكارهای مبارزه با هیجان روحی است. با توجه به برسی های انجام شده در مورد 220 بزرگسال مؤنث مضطرب و نگران، آن دسته از افرادی كه در برنامه های ورزشی سخت شركت می كنند كمتر از تنش های فیزیكی و روحی رنج می برند.
رشد و نمو استخوان:
ورزش باعث تاثیرات ثابت در رشد و نمو استخوان می شود. فعالیت بدنی، خطر ابتلا به پوكی استخوان را با افزایش غلظت مواد معدنی كاهش میدهد. تحقیقات انجام شده در مورد 40 پسر بالغ كه به مدت 30 دقیقه و سه بار در هفته به ورزش می پرداختند حاكی از آن بود كه، حجم استخوان كمر و پا، و غلظت مواد معدنی در بدن آنها دو برابر كسانی است كه تحرك كمتری داشتند.
اصولی که در برنامه فعالیت کودک باید در نظر گیرید
اصول فعالیت بدنی کودکان
الگوی فعالیت طبیعی پسران و دختران با انفجارهای کوتاه فعالیت بدنی و درصورت نیاز دوره های کوتاه استراحت ساخته می شود. اکثر کودکان برای شادی، دوست یافتن و یادگرفتن چیزهای جدید در فعالیت فیزیکی شرکت می کنند.
کودکان و نوجوانان باید از فرایند فعالیت فیزیکی لذت ببرند، اگرچه از ارزش بازی آزاد خلاقانه نباید چشم پوشی کرد، فعالیت های بدنی با صلاحیت و دقت و مراقبت فرصت منحصربفردی برای کودکان و نوجوانان فراهم می کند تا مهارت های جدیدی را یادبگیرند و درمورد توانایی خود حس خوبی داشته باشند.
کودکانی که یادمی گیرند چگونه با اطمینان بازی کنند و انگیزه ی شرکت در طیفی از بازی ها و فعالیت ها را دارند به احتمال بیشتری در کل عمر خود فعالیت بدنی خواهندداشت. حتی پسرو دخترهای غیرفعال می توانند با مشارکت در برنامه های فعالیت بدنی که لذت بخش و سرگرم کننده هستند سواد بدنی خود را اصلاح کنند. درست مثل خواندن و نوشتن، کودکان مجبورند یادبگیرند چگونه بازی های حرکتی و مهارت های ورزشی را با ایمنی و اطمینان انجام دهند.
نکات قابل توجه در فعالیت جسمانی کودکان
- تمرکز روی ارزش های ذاتی مثل بهبود مهارت، موفقیت های فردی و شادبودن
- تشخیص تفاوت های فردی و ظرفیت های فردی در کودکان و نوجوانان هم سن
- تامین طیفی از فعالیتهای بدنی و اجتناب از رژیم گرفتن
- اطمینان از پوشیدن دستکش و کفش مناسب برای کودکان و نوجوانان
- بازدید منظم از جاهای مخصوص فعالیت و توضیح توصیه های ایمنی
- تبدیل شدن به یک مدل نقش خوب و متعهد در فعالیت بدنی منظم
- تاکید بر بهترین تلاشی که می توانید انجام دهید نه اینکه بهترین باشید
- فراهم کردن فرصت هایی برای کودکان بزرگ تر برای کمک به یادگیری بچه های کم سن تر