مجموعه: بیماری های شایع کودکان
خون در مدفوع کودک
برخی از والدین با مشاهده مدفوع خونی کودک خود مضطرب شده و خيلي نگران میشوند. در جواب به این دیدگاه باید خاطرنشان کرد با این که وجود خون در مدفوع بچه ها امکان دارد خطرناک باشد ولی در اغلب موارد جای نگرانی نیست و این مشکل در کوتاه مدت برطرف خواهد شد. ولی در بعضی موارد میتواند نشان مبتلا به بیماري های خطرناک پاتولوژیکی باشد.
انواع مدفوع خونی:
مدفوع خونی معمولاً خون ريزي در دستگاه گوارش فوقانی( معده و روده کوچک) و یا دستگاه گوارش پائین( کولون، رکتوم و مقعد) است.
خون ريزي از دستگاه گوارش فوقانی معمولاً سبب ایجاد مدفوع رنگ سیاه و قیری ميشود . در بسياري از موارد، کودک همچنين ماده های قرمز یا سیاه رنگ مثل به تفاله ی قهوه را استفراغ ميکند.
خون ريزي از دستگاه گوارش پائین معمولاً سبب ایجاد مدفوع پوشیده شده یا مخلوط با خون قرمز روشن ميشود.
برخی غذاها و داروها همچنين میتوانند سبب ایجاد خون ريزي در مدفوع شوند.
با این حال، همیشه نمی توانید منبع یا نوع خون ريزي مقعدی را صرفا بر مبنای ظاهر مدفوع بدانید. مدفوع خونی میتواند چه بسا از دیگر اماکن ، من جمله خون ريزي بینی و گلو هم انتقال یابد . معاینه بالینی در اغلب موارد ضروری است.
علل وجود خون در مدفوع کودک
علل ابتلا به مدفوع خونی در بچه ها:
فیشر مقعد
فیشر مقعد یک شکاف یا زخم کوچک در لایه رویی مقعد است. این شکاف معمولاً در نوزادان و کودکان نوپا در زمانیکه دچار یبوست شدید میشوند و مجبور میشوند که به سختي مدفوع را دفع کنند به وجود می آید . با اینکه فیشر مقعد یک عوارض رایج در بچه ها است ولی امکان دارد این مشکل در بزرگسالان هم دیده شود. علایم رایج فیشر مقعد حاوی درد در موقع دفع مدفوع همراه با زور زدن است. زمانی که خون از شکاف مقعد بیرون می چکد، رگه خون به رنگ قرمز روشن روی مدفوع دیده ميشود . درمان فیشر مقعد تقریبا همیشه با درمان یبوست همراه است.
عدم تحمل پروتئین شیر یا سویا
عدم تحمل پروتئین شیر یا سویا که بعنوان کولیت ناشی از شیر یا سویا هم شناخته ميشود یک بیماري است که در نوزادان و بچه های نوپا دیده ميشود . این بیماري اساسا بر اثر آلرژی به شیر گاو ایجاد شده و زمانیکه بچه شیر خشک معمولی می خورد دیده ميشود . کودکانی که شیر مادر استفاده ميکنند هم ممکن است به علت استفاده مادر از محصولات لبنی تولیدشده با شیر گاو دچار عدم تحمل پروتئین شیر شوند. این بیماري معمولاً با رشد کودک و تا یک سالگی وی خودبه خود بهبود می یابد.
علایم بیماري عدم بردباری پروتئین شیر حاوی استفراغ، بیماری اسهال و مدفوع خونی است. براي درمان این بیماري معمولاً استفاده شیرهای مخصوصی که دارای لاکتوز نیستند تجويز ميشود . درصورتی که نوزاد، شیر مادر استفاده ميکند بهتر است مادر مصرف لبنیات تولیدشده با شیر گاو را تا زمانیکه به بچه خود شیر ميدهد به حداقل برساند.
بیماري کرون:
بیماري کرون یا کولیت زخمی یک بیماري است که سبب تورم در پوشش داخلی دستگاه گوارش ميشود . این التهاب سبب ابتلا به مدفوع خونی، بیماری اسهال و بی اشتهایی و کاهش وزن ميشود .
سندرم روده تحریک پذیر
بسياري از بچه ها از سندرم روده تحریک پذیر ستم می برند. این بیماري سبب پیدایش یبوست و بیماری اسهال های متناوب ميشود . حرکات غیرعادی روده سبب ایجاد درد و آسانی و همچنين خونی شدن مدفوع ميشود . خون ريزي مشخصاً به علت مبتلا به این بیماري نیست. سندرم روده تحریک پذیر حاوی یبوست و بیماری اسهال متناوب است.
بیماری اسهال عفونی
بیماری اسهال عفونی به علت باکتری، ویروس یا انگل ایجاد شده و در بین بچه های پیش دبستانی، دبستانی و نوجوانان رایج است. این بیماري زمانیکه بچه غذا یا نوشیدنی الوده استفاده ميکند به وجود می آید . خونی بودن مدفوع میتواند علامت مبتلا به این بیماري باشد.
پولیپ های جوانی
این پولیپ در پوشش داخلی کولون ایجاد میشوند . معمولاً بچه ها در بین سنین ۲ تا ۱۰ سال دچار این پولیپ میشوند . یک پولیپ تنها علامت مبتلا به سرطان یا بیماري پیش سرطانی نیست ولی باید به وسیله پزشک مورد معاینه و محاسبه قرار گیرد. بهترین شیوه درمان این پولیپ ها، برداشتن آن ها است. درصورتی که این پولیپ ها را برندارید، امکان دارد بچه به مدفوع خونی بدون درد ابتلا شود.
دایورتیکول مکل
این یک بیماري مادرزادی است که در آن یک کیسه در نزدیکی انتهای تحتانی روده کوچک نوزاد تشکیل ميشود . این قسمت باقی مانده امکان دارد دارای سلول هایی باشد که در معده اسید ترشح ميکنند و سبب ایجاد زخم و خونی شدن مدفوع نوزاد میشوند .
بیماري های مرتبط با خون
اختلال های انعقاد خون، ناهنجاری های عروق خونی امکان دارد سبب خونی شدن مدفوع شوند. در این موارد امکان دارد علایمی مانند راش های پوستی و کبود شدن سریع پوست دیده شود.
روش های درمانی خون در مدفوع کودک
زمان مراجعه به پزشک:
اغلب بچه ها مبتلابه خون ريزي جزیی در مدفوع بیماري جدّي ندارند. بااین وجود امکان دارد تشخیص علل خون ريزي مقعدی بدون معاینه مقدور باشد. بدین ترتیب، درصورتی که متوجه شدید که فرزند شما دارای خون ريزي مجدد رکتوم است، باید با پزشک کودک خود حرف بزنید تا تعيين کند که آیا ازمایش موردنیاز است یا نه.
راه های درمان خون در مدفوع کودکان:
درمان مدفوعی خونی کودک به دلیل بیماري وابستهگي زيادي د ارد و پزشک پس از تشخیص علت پیدایش این عوارض درمانهای لازم را به شمار ارائه خواهد کرد ولی درصورتی که علل خون یا مخاط در مدفوع بچه شما جدّي نیست و درصورتی که بچه در غیر این مورد سالم باشد چند اقدام است که میتوانید براي جلوگيري از خون ريزي بیش تر انجام دهید.
درصورتی که این مورد خون ريزي مربوط به رژیم غذایی باشد، ساده ترین راه این است که رژیم غذایی بچه را تغيير دهید. شیر اکثر مقصر است، بدین ترتیب شیر گاو و دیگر محصولات لبنی را از رژیم غذایی کودک و یا رژیم غذایی مادر( درصورتی که کودک تنها با شیر مادر تغذیه ميشود ) حذف کنید. درصورتی که کودک از شیر خشک تغذیه شود، میتوانید تلاش کنید آن را تغيير دهید.
رایج ترین علل کولیت در نوزادان جوان( که گاهی وقت ها به خون یا مخاط در مدفوع منجر ميشود ) آلرژی غذایی است. دادن شیر مادر به کودک و نه اصلاً چیز دیگری براي شش ماه نخست بهترین راه براي کاهش خطر ابتلا به کولیت است.
موقع معرفی هر غذای تازه به کودک خود مدام مراقب باشید. در چند مرتبه نخست اندازه اندکی به بچه بدهید و علایم آلرژی یا عکس العمل به مواد غذایی مثل استفراغ یا بیماری اسهال را بررسی کنید.
درصورتی که خون ريزي ناشی از شکاف های مقعدی باشد بیانگر یبوست است. افزایش استفاده آب( یا درصورتی که کودک با شیر خشک تغذیه ميشود ، نسبت آب به شیر را افزایش دهید) و تهیه آلو خشک، آبلیمو یا آبمیوه به رفع یبوست کمک ميکند . غذاها مثل اسفناج، بروکلی، گلابی و غلات با فیبر بالا میتوانند به نرم کردن روده ها کمک کنند.
درصورتی که مدفوع خونی به دلیل استفاده بیش ازحد شیر در موقع تغذیه با شیر مادر باشد، باید اندازه استفاده را کنترل کنید.