برای تو که نیستی

[bahar*]

- عشق خود میزان مستقل و جدیدی است كه مسایل را با ابزار خاص خود می‌سنجد و بدانها ارزش می‌دهد.بنابراین جاری كردن حكم عقل و تجربه بر عشق و عاشق و معشوق مغالطه‌ای است آشكار ، زیرا ظرفیت عشق فراختر از توان عقل و تجربه است و این هر دو از دریافت آن محرومند.

[bahar*]

مولوی در دفتر دوم مثنوی ضمن حكایت موسی و شبان ، پس از آنكه حضرت موسی ، شبان را از مناجات عامیانه بر حذر می‌دارد و عبارات او را در مورد خداوند كفر آمیز تلقی می‌كند، آورده است كه خداوند از سر عتاب به موسی وحی كرد كه زبان انسانها در اتصالشان به حق مختلف و متفاوت است و آنچه از لفظ و عبارت بسیار مهمتر است و حق بدان نظر می‌كند سوز دل و حال درون است ،سوخته جانی هرگز همسنگ آداب دانی نیست، اگر عاشقی خطا گوید خطای او در نزد معشوق از هر صوابی اولیتر و گرامی تر است.

[bahar*]

گرچه مولانا عشق را دردی بی درمان می‌خواند اما همین درد بی درمان خود طبیبی حاذق و داروی سحرآفرین در درمان بسیاری از بیماریهاست. عشق با مستی‌ای كه ایجاد می‌كند بخل و ترس و تكبر را یكسره كنار می‌زند و از همه مهمتر آدمی را از مركب خودبینی به زیر می‌كشد و درد بزرگ خودپرستی را درمان می‌كند ، درد عظیمی كه سهم مؤثری در مصائب و مشكلات بشری داشته و همواره بلای همه چیز انسانها بوده است.عشق حرص و طمع را زائل می‌كند و به انسان درس ایثار و فداكاری می دهد . آدمی را از زندان نام و ناموس آزاد می سازد و زنجیرهای سروری را پاره می‌كند.

[bahar*]

- باده ی عشق از بین برنده‌ی غم و اندوه است ، آنجا كه آتش عشق شعله بر افروزد دیگر چه جای خار غم و اندوه كه این هر دو معلول بیم از دست دادن چیزی و یا دست نیافتن به چیزی است، در حالیكه مرغ عشق هر دو جهان را چون دانه ای برچیده‌است ، و هیچ چیز جز معشوق حضوری و اهمیتی ندارد كه غم آن در دل راه یابد. بلی غم است اما غمی شیرین ، زیبا و دلپذیر ، غم سبز معشوق ، نه غم سیاه دنیا .

[bahar*]

- عشق چون بر صحرای دل عاشق خیمه زند و وجود او را غرق در دریای عدم خویش كند ، عاشق را از خویش بستاند و به معشوق زنده و جاوید سازد ، چنانچه اگر سخنی گوید او نمی‌گوید بلكه معشوق است كه از زبان او سخن می‌گوید و جون به چیزی بنگرد آنرا از دریچه‌ی چشم معشوق بیند.

[bahar*]

حكایات و مباحث فراوان دیگری را در مثنوی می‌توان یافت كه مولانا در ضمن آن می‌كوشد تا فنای عاشق در معشوق و اتحاد این دو را بیان كند ،

[bahar*]

مثل داستان امتحان معشوقی از عاشق خود با این سؤال كه آیا تو خود را بیشتر دوست داری یا مرا؟ و پاسخ عاشق كه : چنان فانی شده‌ام كه از من جز نامی باقی نیست و همه‌ی وجودم از تو پر است پس خواه خود را بیشتر دوست داشته باشم ، خواه تو را ، در این دو دوستی فرقی نیست چون اینجا دو « من» حضور ندارد، حاصل آنكه من جز تو كسی را دوست ندارم تا نوبت به این سؤال رسد كه چه كسی را بیشتر؟

[bahar*]

و یا آنجا كه كسی در خانه‌ی معشوق خویش را می‌زند و چون معشوق می‌پرسد كه بر در كیست؟ عاشق می‌گوید «من» ، معشوق او را نمی‌پذیرد و چنین پاسخ می‌دهد كه تو هنوز خام هستی ، باید برگردی تا آتش فراق تو را پخته كند ؛ عاشق نیز برمی‌گردد و سالی در فراق می‌سوزد و پخته می‌شود و دو مرتبه عزم خانه دوست می‌كند، این بار چون معشوق می‌پرسد كه بر در كیست؟ جواب می‌شنود كه: بر در هم تویی ای دلستان ، آنگاه معشوق او را می‌پذیرد و بدو می‌گوید :

گفت اكنون چون منی ای من درآ

[bahar*]

تفاوت بین عشق الهی و عشق بشری چیست؟

زمانی که فرد بدون هیچ قید و شرطی تسلیم خواسته‌های خدا می‌شود، عشق الهی نامحدود بدست می‌آید و همه چیز به شکل عشق روی می‌دهد. ما آرامش را بدست می‌آوریم اما این آرامش به شکل عشق به وجود می‌آید و ما از طریق عشق این آرامش را به بشریت می‌دهیم. ما آرامش و نیرو و قدرت خود را گسترش می‌دهیم زیرا ما عاشق هستیم. خداوند خود همه چیز را از طریق عشق نشان داده و آشکار می‌سازد. در این دنیا برروی زمین و در دنیای دیگر در بهشت تنها یک چیز است که خداوند نسبت به آن غرور دارد و آن عشق است، عشق الهی.

[bahar*]

ما خداوند را به عنوان یک قدرت و نیرو می‌پرستیم

اما خداوند به عنوان یک عاشق

به عبادات ما پاسخ می‌گوید.



عشق بشری بسیار محدود است. در عشق بشری احتمال اینکه فرد با یک خوشحالی و شادمانی شیفته و مجذوب شود وجود دارد. در عشق بشری، از لحاظ عملی هیچ فرصتی برای گسترش و وسعت دادن به درک الهی ما وجود ندارد. یک عشق بشری حقیقی، حتی اگر روحی نباشد، کمی احساسات فیزیکی در آن وجود دارد. این احساس سعی می‌کند به ما نشان دهد که عشق نباید تعهد آور یا تحمیل شود. گر چه در عشق بشری ما همیشه احساس می‌کنیم دیگران ما را نمی‌خواهند یا به ما نیازی ندارند. همیشه کمی ترس یا نفرت در آن وجود دارد. عشق بشری، همانطور که هر کسی می‌داند، به شکست و ناکامی منتهی می‌شود و شکست منجر به تخریب می‌شود. در عشق بشری، ما احساس شیرین خود را نسبت به خود یا شخص دیگر از دست می‌دهیم و به از دست دادن حقیقت الهی خود منتهی می‌شویم.