مجموعه: بیماری های شایع کودکان
بیماری ام اس در کودکان
ام اس اغلب در بزرگسالان دیده می شود، اما این بیماری اخیرا نسبت به گذشته در کودکان و نوجوانان بیشتری تشخیص داده می شود. متخصصین مغز و اعصاب بر این باورند که بچه های زیادی مبتلا به ام اس هستند ولی هنوز بیماری آن ها تشخیص داده نشده است. در این بخش از بیتوته با علائم ام اس در کودکان، نحوه‌ی تشخیص و درمان آن آشنا شوید.
ام اس (MS)
برای فهم بهتر بیماری MS ساختار اعصاب را در بدن به صورت سیم تلفن در نظر بگیرید. اعصاب مانند سیم‌ها از دو بخش تشکیل می‌شوند.ماده انتقال دهنده و عایق. در یک سیم، ماده انتقال‌دهنده (رسانا) فلز و عایق پلاستیک است. در اعصاب، ماده انتقال دهنده، سلول‌های عصبی و عایق موادی است که (میلین) نامیده میشود میلین مخلوطی از چربی و پروتئین است.
در واقع ماده‌ای دی‌الکتریک است که به شکل لایه‌ای اطراف سلول‌های عصبی را فرا گرفته و پیام‌های عصبی را در طول اعصاب منتقل میکند. وجود این ماده برای عملکرد صحیح سیستم عصبی ضروری است. MS میلین را تخریب میکند، با تخریب این ماده پلاک‌هایی بر روی اعصاب بوجود می‌آید. با گسترش این پلاک‌ها انتقال پیام‌های عصبی کند شده و با مشکل مواجه میشود که باعث بروز بیماری MS میشود.
آیا کودکان هم به ام اس مبتلا می شوند؟
این بیماری که بصورت فقدان میلین و ایجاد پلاک های سفید متعدد در مغز است، گرچه در کودکان نادر است، شیوع کلی آن در سنین قبل از ۱۰ سالگی است. این پلاک‌ها در مغز، اعصاب بینایی، ستون فقرات و همه‌‌ی آنچه با ارسال پیام‌های عصبی و در نتیجه عملکرد کلی انسان مربوط است، قابل مشاهده خواهد بود.
علائم ابتلا به ام اس در کودکان
اولین نشانه های ام اس در کودکان با بزرگسالان متفاوت است. ممکن است این بیماری پس از ابتلای کودک به یک اختلال عصبی به نام آنسفالومیلیت منتشر حاد (ADEM) آغاز شود. بیشتر اوقات نشانه های ADEM مثل سردرد، گیجی، کما، سیژر، سفتی گردن، تب و کمبود چشمگیر انرژی، پس از چند هفته از بین می روند. اما این مشکلات در برخی کودکان ادامه می یابد که شبیه نشانه های ام اس است.
نشانه های ام اس در کودکان
این نشانه ها با نشانه های ام اس در بزرگسالان یکسان است:
- مشکل در کنترل مثانه یا مدفوع
- ضعف
- اشکال در راه رفتن
- تغییرات دید
- گرفتگی عضلات
- تغییرات حسی، مورمور یا بی حسی
- لرزش بی اختیار بدن (ترِمور)
کودکان ممکن است دچار سیژر و کمبود انرژی نیز بشوند که بزرگسالان معمولا این علائم را ندارند.
علائم ام اس در کودکان
پیشرفت بیماری ام اس در کودکان
ام اس در کودکان با سرعت کمتری پیشرفت می کند. اما کودکان یا نوجوانان مبتلا به این بیماری ممکن است در سال های اول دچار ناتوانی های جسمی شوند. همچنین این بیماری چالش های بزرگتری را برای قوه تفکر و احساسات کودکان و نوجوانان ایجاد می کند و ممکن است روی تحصیل، برداشت ذهنی از خود و ارتباط با دوستانش تاثیر بگذارد.
عوامل موثر در بیماری MS
علت اصلی آن ناشناخته است، موارد ذکر شده همگی بعنوان فرضیه مطرح است، عواملی کلیدی زیادی وجود دارند که بنظر می‌رسد با پیشرفت بیماری MS در ارتباط باشند، این عوامل عبارتند از:
- ژنتیک: گرایشات ارثی که در خانواده وجود دارند می‌توانند بعنوان یکی از عوامل خطر ابتلا به بیماری MS باشند. مطالعات نشان داده است که در خانواده‌های دارای دوقلوهای یکسان. تقریباً ۲۵ درصد از افرادی که دوقلوهای یکسان با بیماری MS داشته‌اند. نهایتاً خودشان نیز دچار این بیماری شده‌اند.
شیوع MS در میان انسان‌ها یک درصد هزار است در حالی‌که شیوع این بیماری در میان انسان‌‌هایی که در اقوام درجه یک آنها از والدین، فرزندان، خواهر و برادر سابقه MS وجود دارد، ۵تا۳ درصد است. اگرچه نمی‌توان خانواده‌ای را که در آن متولد می‌شویم را تغییر دهیم ولی متخصصان امید دارند که با آموزش به افرادی که در خانواده‌شان تاریخچه MS وجود دارد، بتوانند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهند.
- ویروس‌ها: ویروس(EBV)، نوعی ویروسی است که به MS مربوط میشود ولی قطعاً به‌عنوان یکی از دلایل MS نیست. EBA یک ویروس بسیار رایج است. مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها درآمریکا گزارش داده است که ۹۵درصد از مردمی که در آمریکا بین ۳۵ تا ۴۰ سال سن دارند، این ویروس را قبلا در زندگی‌شان داشته اند. در کودکان این ویروس به‌صورت یک سرماخوردگی وجود دارد، غیر ممکن است که کاملاً از در معرض قرار گرفتن یک همچین ویروس شایعی جلوگیری کرد.
مگر اینکه کاملا از جامعه دوری گزید. به هر حال جلوگیری از تماس با افرادی که بیمار هستند و شستشوی مداوم دستها در طول فصل تب و سرماخوردگی و بعد از سفر با هواپیما و دیگر وسایل حمل و نقل عمومی از روش‌هایی است که از ابتلا به این ویروس جلوگیری میکند. اگرچه جلوگیری از عفونت‌های ویروس ممکن است شما را در مقابل MS محافظت کند و یا نکند، سالم ماندن مطمئناً کیفیت زندگی شما را بهبود می‌بخشد.
- جغرافیا: MS در آمریکای شمالی، بخش‌های جنوبی استرالیا و شمال اروپا شیوع بیشتری دارد. در واقع هرچه از خط استوا دورتر شویم، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر میشود. این بدان معنی نیست که باید به مناطقی با آب و هوای گرمتر مهاجرت کرد. ارتباط بین ویتامین D که به ویتامین نور خورشید معروف است و MS می‌تواند توضیحی باشد برای اینکه مناطق نزدیک‌تر به استوا میزان کمتری از ابتلا به MS را دارند. تحقیقات نشان داده است که ویتامینD که بدن انسان در پاسخ به نور خورشید تولید میکند می‌تواند نقش مهمی در محافظت انسان در برابر بیماری MS داشته باشد.
هنوز مشخص نشده است که آیا استفاده از مکمل‌های ویتامین D فایده یکسانی با قرار گرفتن در معرض نور خورشید داشته باشند. در هر صورت ویتامین D به ارتقای عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک میکند و ممکن است در جذب کلسیم به بدن نیز مؤثر باشد. بزرگ‌ترین عامل مرتبط با رژیم غذایی در جلوگیری از MSویتامین D می‌باشد. مطالعات بسیاری وجود داردکه ثابت میکند مقادیر بالای ویتامین D که در شیر و دیگر تولیدات غلات وجود دارد با خطر ابتلای کمتری به بیماری MS مرتبط است.
تشخیص و درمان کودک مبتلا به ام اس
روش های تشخیص ام اس کودکان
فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و فوق تخصص بیماری ام اس کودکان گفته اند: معاینه بالینی و تشخیص بالینی و در کنار آن MRI دو روش بسیار مهم و مواثر برای تشخیص بیماری ام اس کودکان می باشند. البته در کنار این دو، روش های دیگری برای تشخیص این بیماری استفاده میشود اما به اندازه این دو مرسوم نیست. روش هایی مثل، آزمایشات مایع نخاعی که به پزشکان کمک می کنند تا هوشیارانه تر نسبت به موضوع عمل کنند. ولی پایه تشخیص پزشکان در این بیماری روش های بالینی و MRI می باشد.
درمان کودکان مبتلا به ام اس
اگرچه که درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما درمان‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند علائم را در کودکان و همچنین بزرگسالان بهبود بخشیده و از تکرار حملات و یا شدت آنها بکاهد. درمان این بیماری در کودکان مشابه بالغین، حمایتی است و بخصوص درمان اشکال عملکرد مثانه ضروری است، در این راستا داروهای متعددی مورد بررسی قرار گرفته اند که منفعت و عوارض آنها مورد بحث است، روش های دیگر نظیر تزریق ایمونوگلوبولین وریدی نیز استفاده میشود، در هر حال انتخاب نوع و روش درمان برعهده پزشک معالج است. پیش آگهی بیماری در کودکان مشابه بالغین است پیشرفت بیماری معمولا آهسته صورت گرفته و در بسیاری از موارد دوره های طولانی بهبود بیماری دیده شده است.
کاربر برتر مـاه
