حاملگی پوچ به حاملگی ای گفته میشود که هیچ جنینی درون ساک حاملگی نباشد
علائم اولیه حاملگی رخ میدهد، قاعدگی به تاخیر میافتد و تست حاملگی مثبت میشود. حتی سونوگرافی طی هفته های اولیه نشان از تشکیل کیسه حامل جنین (ساک حاملگی) در دیواره رحم میدهد، اما طی دو ماه اول بارداری، ختم حاملگی با دردهای شکمی، لکه بینی و خونریزی اتفاق میافتد؛ چراکه حاملگی از نوع پوچ است.
توجه داشته باشید برای تشکیل جنین باید مراحل تقسیم سلولی در زمان های خاصی انجام بگیرد که شامل ایجاد یک مجموعه 58 سلولی به دنبال تقسیمات متعدد می شود که در سلول اولیه تخم ایجاد شده و ساختار جفت و بخش های مختلف یک جنین را تشکیل می دهد.
حال اگر اختلالاتی در کروموزوم های سلول های تشکیل دهنده جنین ایجاد شود، این سلول ها از مسیر طبیعی تقسیم سلولی خارج می شود. تا جایی که روند بارداری صرفا به تشکیل کیسه اولیه جنینی ختم می شود که در سونوگرافی اولیه قابل مشاهده است، در حالی که اثری از جنین در داخل آن دیده نخواهد شد.
دکتر لاهوتی، درباره روند وقوع حاملگی پوچ می گوید:
اصولا حاملگی زمانی رخ می دهد که اسپرم مرد بتواند وارد تخمک زن شود، آن را بارور کند و این تخمک بتواند در رحم لانه گزینی کند. پس از اثبات حاملگی ابتدا باید سونوگرافی داخل رحمی انجام شود. معمولا ابتدایی ترین چیزی که در سونوگرافی حاملگی دیده می شود یک منطقه کوچک داخل رحم است که به آن ساک حاملگی گفته می شود. در مراحل بعدی درون این ساک حاملگی جنین دیده می شود و رشد می کند.
وی با اشاره به این که حاملگی پوچ به حاملگی ای اطلاق می شود که در آن تخمک لقاح یافته درون رحم لانه گزینی می کند، اما هیچ جنینی درون ساک حاملگی رشد نمی کند، می افزاید: در واقع حاملگی هایی که به صورت تخمک پوچ تظاهر می کنند معمولا دچار مشکلات کروموزومی و ژنتیکی هستند.
چرا جنین تشکیل نمی شود؟
موثرترین عامل شناخته شده در بروز حاملگی های پوچ، اختلالات سلول تخم همراه با ناهنجاری های کروموزومی است که ممکن است بر اثر بالا بودن سن مادر یا پدر به وجود آید.
البته به گفته این متخصص زنان، معمولا این حاملگی ها ارتباط مستقیم با سن مادر ندارد، اما بالا بودن سن مادر ممکن است به علت افزایش احتمال وقوع مشکلات کروموزومی یا مشکلات تقسیم سلولی در سنین بالا در وقوع حاملگی پوچ موثر باشد.
از سوی دیگر، این وضعیت ممکن است ناشی از کیفیت پایین اسپرم یا تخمک باشد یا ممکن است پس از تشکیل سلول تخم، اختلالاتی در تقسیم سلولی به وجود آید که باعث ایجاد این نوع حاملگی شود.
این حاملگی به سرانجام نمی رسد
جالب است بدانید بدن خانمی که بارداری پوچ را تجربه می کند، اختلال در روند طبیعی بارداری را به طور خودکار تشخیص می دهد و حاملگی را متوقف می کند.
در صورت وقوع حاملگی پوچ، ابتدا همان علائم اولیه حاملگی رخ می دهد، یعنی قاعدگی به تاخیر می افتد و تست حاملگی مثبت می شود. ولی معمولا در ادامه، دردهای شکمی و لکه بینی ایجاد شده و حاملگی با وقوع خونریزی متوقف می شود.
البته همیشه حاملگی پوچ به طور خود به خود سقط نمی شود و گاهی به مداخله پزشکی، مانند تجویز دارو یا عمل کورتاژ برای خروج محصولات حاملگی نیاز است.
آیا حاملگی پوچ تکرار می شود؟
چرا بعضی خانم ها به طور مکرر به این نوع حاملگی دچار می شوند؟
گرچه این نوع حاملگی در طبقه بندی سقط مکرر هم می تواند قرار بگیرد، اما تائید این مساله، انجام بررسی های سقط مکرر را طلب می کنند.
به علاوه احتمال بیشتری برای وجود علت ژنتیکی در تکرار وقوع حاملگی بدون جنین مطرح است. توجه داشته باشید که این نوع حاملگی معمولا در همان مراحل اولیه دفع می شود، اما در صورت تشخیص دیرهنگام این نوع بارداری، یا تمایل نداشتن مادر برای دریافت دارو یا انجام کورتاژ، ممکن است مدت بیشتری طول بکشد.
معمولا بارداری پوچ اتفاقی است که دیگر تکرار نمی شود و به همین دلیل بررسی خاصی پس از وقوع یک مرتبه بارداری پوچ لازم نیست، چون معمولا حاملگی بعدی طبیعی خواهد بود.
ولی در کسانی که بارداری پوچ به طور مکرر اتفاق می افتد احتمال وجود مشکل زمینه ای مطرح است و به همین دلیل باید بررسی های سقط مکرر و مشاوره ژنتیک نیز برای زوجین انجام شود.
تشخیص بارداری بدون جنین
امروزه با وجود سونوگرافی های دقیق تر، تشخیص این نوع حاملگی در مراحل زودتر ممکن شده است. البته باید توجه داشت در حاملگی طبیعی هم ممکن است در سونوگرافی اولیه (بخصوص اگر خیلی زود انجام شده باشد) اثری از جنین دیده نشود و ساک حاملگی خالی باشد. گرچه در چنین وضعیتی، تکرار سونوگرافی حدود هفت تا 10 روز بعد، وجود جنین را اثبات خواهد کرد.
در حاملگی پوچ، انتظار فایده ای وجود ندارد و حاملگی بدون جنین، در سونوگرافی بعدی نیز تکرار خواهد شد. با وجود این، برای پیشگیری از ختم یک بارداری طبیعی و حاوی جنین - که در سونوگرافی اولیه ممکن است دیده نشود - همیشه پس از تشخیص حاملگی پوچ، باید سونوگرافی به فاصله هفت تا 10 روز دیگر تکرار شود.
