مجموعه: بیماری ها و راه درمان
اسهال وضعیتی است که در آن فرد بیمار دست کم سه بار در روز دفع مدفوع روان یا مایع دارد
بیماری اسهال دومین علت مرگ در کودکان زیر پنج سال است و مسئول کشتن حدود 525000 کودک در هر سال است. اسهال می تواند چندین روز طول بکشد و بدن را بدون آب و نمک کند که برای زنده ماندن لازم است. در گذشته، برای اغلب افراد، از دست دادن آب بدن و از دست دادن مایع، علت اصلی مرگ و میر اسهال بود.
در حال حاضر، علل دیگری مانند عفونت های باکتریایی سپتیک دلیل افزایش اکثر مرگ و میر ناشی از اسهال است. کودکان مبتلا به سوء تغذیه و یا ضعف ایمنی و همچنین افرادی که با اچ آی وی زندگی می کنند بیشتر در معرض اسهال تهدید کننده زندگی هستند.
اِسهال وضعیتی است که در آن فرد بیمار دست کم سه بار در روز دفع مدفوع روان یا مایع دارد. (یا عبور بیشتر از حد معمول برای فرد).
اسهال معمولا علامتی از عفونت در دستگاه روده است که می تواند توسط انواع ارگانیسم های باکتری، ویروسی و انگلی ایجاد شود. عفونت از طریق مواد غذایی آلوده یا آب آشامیدنی و یا از فرد به فرد دیگر ایجاد می شود.
راههای جلوگیری از اسهال، از جمله آب آشامیدنی سالم، رعایت بهداشت و شستن دست با صابون می تواند خطر بیماری را کاهش دهد. اسهال می تواند با محلول ORS ، محلول آب و گلوکز و الکترولیت، درمان شود. علاوه بر این، یک دوره درمان مکمل 10 تا 14 روزه از قرص های 20 میلی گرم روی، باعث کاهش زمان اسهال می شود و نتایج را بهبود می بخشد.
تهدید جدی اسهال، کمبود آب است
سه نوع بالینی اسهال وجود دارد:
اسهال حاد آبکی - چند ساعت یا چند روز طول می کشد، شامل وبا است.
اسهال حاد خونین - همچنین دیسانتری (اسهال خونی) نامیده می شود.
اسهال مداوم - 14 روز یا بیشتر طول می کشد.
دامنه بیماری اسهال :
بیماری اسهال یکی از علل مرگ و میر کودکان و مرگ و میر در جهان است و بیشتر از مواد غذایی آلوده و آب آلوده است. اسهال به علت عفونت در سراسر کشورهای در حال توسعه گسترده است.
در کشورهای کم درآمد، کودکان زیر سه سال به طور متوسط سه بار اسهال در هر سال تجربه می کنند. به عنوان یک نتیجه، اسهال عامل اصلی سوء تغذیه است، و کودکان مبتلا به سوء تغذیه بیشتر به بیماری اسهال مبتلا می شوند.
بیماری اسهال دومین علت مرگ در کودکان زیر پنج سال است
کم آبی :
تهدید جدی اسهال، کمبود آب است. در طول یک دوره اسهال، آب و الکترولیت ها (سدیم، کلرید، پتاسیم و بی کربنات) از طریق مدفوع مایع، استفراغ، عرق، ادرار و تنفس از بین می روند. از دست دادن آب بدن زمانی رخ می دهد که آب بدن جایگزین نشود.
میزان کم آبی بدن در سه درجه رتبه بندی می شود.
کم آبی شدید بدن (حداقل دو مورد از علائم زیر):
بی حالی / غش کردن
چشمهای گود رفته
قادر به نوشیدن نیست
مقداری کمبود آب (دو یا چند نشانه زیر):
بی حوصلگی، تحریک پذیری
چشمهای گود رفته
احساس تشنگی
بدون از دست دادن آب بدن
اسهال می تواند با محلول ORS ، محلول آب و گلوکز و الکترولیت، درمان شود
علل بروز اسهال :
عفونت: اسهال علامتی از عفونت هایی است که توسط یک میزبان از ارگانیسم های باکتری، ویروسی و انگلی به وجود می آید که اکثر آنها توسط آب آلوده به مدفوع گسترش می یابند. عفونت زمانی شایع تر است که کمبود بهداشت و آب سالم برای نوشیدن، پخت و پز و تمیز کردن وجود دارد. روتاویروس و اشرشیا کولی ،دو عامل رایج در اسهال متوسط تا شدید در کشورهای کم درآمد هستند. سایر پاتوژن ها مانند گونه های کریپتوسپوریدیوم و شیمگلا نیز ممکن است مهم باشد. الگوی اتيولوژي خاص در محل نيز بايد مورد توجه قرار گيرد.
سوء تغذیه: کودکان مبتلا به اسهال اغلب از سوءتغذیه رنج می برند، که آنها را بیشتر به اسهال آسیب پذیر می کند. هر کدام از بخش های اسهال، به نوبه خود، سوء تغذیه خود را حتی بدتر می کند. اسهال عامل اصلی سوء تغذیه در کودکان زیر 5 سال است.
منبع: آب های آلوده به فرایندهای انسانی، به عنوان مثال، از فاضلاب، مخازن سپتیک از اهمیت خاصی برخوردار است. تخمیر های حیوانی همچنین حاوی میکروارگانیسم هایی هستند که می توانند باعث اسهال شوند.
علل دیگر: بیماری اسهال نیز می تواند از فرد به فرد دیگر انتقال یابد، که توسط بهداشت شخصی ضعیف تشدید می شود. مواد غذایی یکی دیگر از علل عمده اسهال است که در شرایط غیر بهداشتی تهیه و یا ذخیره می شود. ذخیره و نگهداری نامناسب آب همچنین یک عامل خطر مهم است. ماهی و غذاهای دریایی از آب آلوده نیز ممکن است به بیماری کمک کند.
شستن دست با صابون یکی از راههای پیشگیری از اسهال می باشد
پیشگیری و درمان اسهال:
اقدامات کلیدی برای جلوگیری از اسهال عبارتند از:
دسترسی به آب آشامیدنی سالم
رعایت بهداشت
شستن دست با صابون
تغذیه انحصاری با شیر مادر برای شش ماه اول زندگی
رعایت بهداشت شخصی
آموزش در مورد چگونگی گسترش عفونت
واکسیناسیون روتاویروس.
اقدامات کلیدی برای درمان اسهال عبارتند از:
ریفلاسیون: با محلول نمکی (هیدروالکسیون خوراکی) (ORS). ORS ترکیبی از آب ، گلوکز و الکترولیت است. ORS در روده کوچک جذب می شود و جایگزین آب و الکترولیت ها از دست رفته در مدفوع است.
مکمل روی: مکمل های روی یک دوره اسهال را 25٪ کاهش می دهد و با کاهش میزان مدفوع 30٪ همراه است.
Rehydration: تزیرق مایعات داخل وریدی در صورت کمبود آب شدید یا شوک شدید.
غذاهای غنی از مواد مغذی: دایره ضعیف سوء تغذیه و اسهال می تواند با ادامه دادن غذاهای غنی از مواد مغذی - از جمله شیر مادر - در یک دوره و با دادن یک رژیم غذایی مغذی - از جمله تغذیه انحصاری شیردهی برای شش ماه اول زندگی - به بچه ها وقتی که آنها سالم هستند.
کاربر برتر مـاه
