شیراز مرکز استان فارس، در جنوب غربی ایران و در ارتفاع ۱۵۴۳ متر از سطح دریا قرار دارد. این شهر از همه طرف به کوهستان محدودشده و آب و هوایی معتدل دارد. رودخانه فصلی «خشک» از این شهر عبور کرده و آن را از بروز سیل مصون میکند. با کجارو همراه باشید تا جاذبههای گردشگری شیراز را مرور کنیم.
شیراز ششمین شهر پرجمعیت ایران است. از تولیدات مهم این شهر میتوان به سیمان، کود؛ شکر، چوب، پارچه و لباس و فرش اشاره کرد. این شهر یکی از قطبهای صنایع الکترونیکی ایران است و پالایشگاه عظیم نفتی را در خود جایداده است.
تاریخچه شیراز
در کتیبههای تاریخی عیلامی که قدمت آنها به ۲ هزار سال پیش از میلاد مسیح میرسد نام شیراز آورده شده است.همچنین نشانههایی از حیات بشر در تپههای اطراف این شهر پیداشده که قدمت آنها به 7 هزار سال پیش برمیگردد. در دوران هخامنشی راه رسیدن از شوش به تخت جمشید و پاسارگاد از شیراز میگذشته و آخرین پادشاه اشکانی این شهر را به قلمرو خود ضمیمه کرده است. راه ارتباطی ۲ پایتخت مهم ساسانیان بی شاپور و گور (فیروزآباد امروزی) هم از شیراز عبور میکرده است.
استخر پیش از شیراز معروفترین شهر استان فارس بود که در قرن هفتم میلادی در برابر حمله اعراب سر تسلیم فرود نیاورد. با فتح استخر از این شهر کهن تنها ویرانههایی بهجای ماند و از آن پس شهرت شیراز فزونی گرفت. در دوران حکومتهای پیش از حمله مغول مانند سلجوقیان و خوارزمشاهیان، شیراز از مهمترین شهرهای قلمرو آنان بود.
در دوران ایلخانیان و تیموریان که مصادف با حمله چنگیز خان مغول و تیمور لنگ به ایران بود شیراز از شر ویرانی آنان جان سالم به دربرد. در قرن ۱۴ ام میلادی شیراز مصون مانده از خشم مغولها، به پایگاه علاقهمندان به هنر و فرهنگ تبدیل شد.این شهر موطن برخی از مشهورترین شاعران فارسیزبان ازجمله حافظ و سعدی است.
پس از این برهه تاریخی، شیراز دچار فراز و نشیبهای بسیاری شد. در خلال فرازها، جمعیت این شهر که محل امنی برای زندگی تلقی میشد افزایش مییافت و با حملههایی که گهگاه به این شهر صورت گرفت ساکنان آن راهی دیار دیگری میشدند. دوره این فراز و فرودها با به قدرت رسیدن کریمخان زند که شیراز را پایتخت حکومت خود قرار داد پایان یافت.
کریمخان یک ارگ، مسجدی باشکوه و بازاری که هنوز جاذبههای منحصربهفردی دارد را برای شیراز به یادگار گذاشت. بااینحال اگرچه پس از او و با حمله آقا محمدخان قاجار جایگاه این شهر از پایتخت ایران به یک مرکز استان تنزل یافت اما رونق و اعتبار شیراز همچنان به قوت خود باقی است.
جاذبههای گردشگری شهر شیراز
جاذبههای گردشگری بسیاری هم در شهر و هم در اطراف شیراز وجود دارد. در آغاز نگاهی به جاذبههای گردشگری شهر شیراز میاندازیم:
آرامگاه حافظ (حافظیه)
این بنا، آرامگاه شاعر شهیر ایرانی، حافظ شیرازی است که غزلهای او پس از گذشت ۷۰۰ سال هنوز بهترین غزل شعر پارسی تلقی میشود.
آرامگاه سعدی
این مکان آرامگاه سعدی شیرازی حکیم شیرینبیان پارسی است که پس از فردوسی بیشترین کلمات پارسی را در آثارش بهکاربرده است. بیان شیرین و زیبایی ادبی نظم و نثر سعدی علاقهمندان بسیاری را در داخل و خارج از ایران به خود جذب کرده است.
مسجد وکیل
این مسجد در میانه قرن ۱۸ ام میلادی و به فرمان کریمخان زند بنا شده است. مسجد وکیل دارای ۲ ایوان بزرگ و کاشیکاریهای شگفتانگیز اسلامی است.
مسجد نصیر الملک
این مسجد با طراحی یگانهاش در شیشههای رنگی که فضای مسجد را اسرارآمیز میکند و ستونهایی که به زیبایی در نمازخانه مسجد قرارگرفته مشهور است.
مسجد جامع عتیق
این مسجد یکی از قدیمیترین مساجد بهجای مانده در سراسر ایران است که ساخت آن به قرن ۹ ام میلادی برمیگردد. در دوران صفویه و سلجوقی این مسجد در چند نوبت مرمت و نوآرایی شده است.
بازار وکیل
این بازار به دستور کریمخان زند و بهعنوان بخشی از ارگ حکومتی بنا شده است. صحن سرای مشیر و مجموعهی حجرههای صنایعدستی اطراف این صحن به جذابیت فضای این بازار افزوده است.
حمام وکیل
این حمام عمومی نیز به فرمان کریمخان زند ساختهشده و اکنون به موزه فرش و صنایع دستباف استان فارس تبدیلشده است.
شاهچراغ
زیارتگاههای بسیاری در شهر شیراز واقع شدند که برخی از آنها که در نزدیکی یکدیگر قرار دارند به حرم تبدیلشدهاند. شاهچراغ بزرگترین زیارتگاه شیراز است که آرامگاه سید احمد میرزا برادر امام هشتم شیعیان، اصلیترین مقبره این حرم است.
ارگ کریمخان زند
که همانگونه که از نامش پیداست ارگ حکومتی و محل سکونت کریمخان بوده است. این بنا شامل یک حمام خصوصی مربوط به قرن ۱۸ ام میلادی است.
موزه پارس
این عمارت هشتضلعی کوچک در قلب باغ نظر شیراز گرفته است. کریمخان از این عمارت برای برگزاری مراسم رسمی و جلسات استفاده میکرده است.
باغ ارم
قدمت این باغ که به سبک پارسی بنا شده به دوران سلجوقی میرسد. در میانه این باغ خانه قاجار قرار دارد. امروزه این باغ، مرکز گیاهشناسی دانشگاه شیراز است.
باغ عفیفآباد
یکی دیگر از باغهای زیبا به سبک ایرانی است که امروزه به موزه صلاح تبدیلشده است. یک چایخانه با نقاشیهای فوقالعاده زیبا در این باغ واقعشده است.
خانه قوام
این خانه زمانی دادگاه، عالیترین قاضی شیراز در قرن ۱۹ ام میلادی بوده است. آینهکاریها و نقاشیهای این بنا که به سبک اروپایی است جذابیت زیادی برای گردشگران به همراه دارد.
دروازه قرآن
ساخت ورودی شهر شیراز به ۱۰۰۰ سال پیش باز میگردد. این بنا در اعصار مختلف چندین بار بازسازی شده است. در دوران زندیه محفظهای پر از قرآن به آستانهی این بنا اضافه شد.
جاذبههای گردشگری اطراف شیراز:
از ۳ جهت میتوانید دل به جاده بزنید و از هریک به چندی از جاذبههای خیرهکننده ایران عهد باستان برسید. باهم نگاهی به این آثار میاندازیم:
تخت جمشید
که زمانی پایتخت بزرگترین امپراتوری جهان بود از زمان فرمان ساختش توسط داریوش کبیر تا پایان سلسله هخامنشیان همواره گسترش یافت. تخت جمشید از آثار ثبتشده در میراث جهانی یونسکو است که شامل قصرهای متعدد، ۳ مقبره و یک موزه از آثار باستانی کشفشده در اطراف آن است. میراث کهن امپراتوری هخامنشی در ۶۵ کیلومتری شمال شیراز قرار دارد.
نقش رستم
به فاصله ۳ کیلومتری تخت جمشید قرار دارد و قدمت نخستین کتیبههای آن به هزاره دوم پیش از میلاد و دوران عیلامیان میرسد. نقش رستم در دوران هخامنشیان آرامگاه ۴ پادشاه واقعشده و در دوران ساسانیان نقوش و کتیبههای متعددی بر کوههای آن حکشده است. یک بنای اسرارآمیز هخامنشی ( کعبه زردشت) روبروی صخرههای عمودی این کوه قرارگرفته است.
نقش رستم
نقش رجب
که بین تخت جمشید و نقش رستم واقعشده ۳ کتیبه (مجلس) ارزشمند هخامنشی را در خود جایداده است.
کاخ اردشیر
این بنای ارزشمند در قرن سوم میلادی و به فرمان اردشیر بابکان بنیانگذار سلسله ساسانیان ساختهشده است. کاخ اردشیر در ۱۲۰ کیلومتری جنوب شرق شیراز واقعشده است.
شهر باستانی بی شاپور
این شهر کهن به دست بردهها و مهندسین رومی تحت فرمان پادشاه ساسانی ساختهشده که آثار باستانی ارزشمندی چون معبد آناهیتا، قصر شاپور و کاخ والرین را در خود جایداده است. بی شاپور در ۱۵۰ کیلومتری جنوب غرب شیراز قرارگرفته است.
کتیبههای تنگ چوگان
این سنگنگارهها در مقابل شهر باستانی بی شاپور قرارگرفتهاند. مهمترین نقوش این سنگنگارهها لحظات پیروزی ساسانیان بر رومیها و اعراب را نشان میدهد.