دکتر غلام حسین قائدی در باب هویت جنسی چنین بیان کرد:«هویت جنسی مان ممکن است با مرد یا زن بودنمان یکی باشد و یا نباشد. بعلاوه هویت جنسی با نقش جنسی (رفتارها و نگرش های ما در جامعه به عنوان مرد یا زن) ارتباط بسیار نزدیکی دارد. در واقع براساس هویت جنسی مان به ایفای نقش جنسی در جامعه می پردازیم.»
قائدی در رابطه با هویت جنسی بیان کرد:« هویت جنسی در واقع به پنداره و درک ما از زن یا مرد بودنمان ورای داشتن ظاهر فیزیکی زنانه یا مردانه اطلاق می شود. در حقیقت اینکه ما خودمان را صرف نظر از اندام های مردانه یا زنانه چگونه می بینیم (زن یا مرد) هویت جنسی خواهد بود.»
وی خاطر نشان کرد: «اختلال هویت جنسی به حالتی اطلاق می شود که بین جنسیت پذیرفته شده فرد با هویت جنسی وی، تضاد و مغایرت ایجاد میگردد. افرادی که دارای اختلال هویت جنسی هستند نسبت به جنسیتی که دارند احساس ناراحتی و نارضایتی دارند و برای مثال تصور می کنند که زنی در قالب مرد هستند یا مردی در قالب زن. همین احساسات باعث می گردد که افراد دوست داشته باشند به مانند جنس مخالف رفتار کنند، لباس بپوشند و در فعالیت های اجتماعی و ... مشارکت داشته باشند. این قبیل احساسات حتی اگر فرد اندام های جنسی مردانه یا زنانه داشته باشد بازهم به قوت خود باقی می ماند.
به طور کلی و براساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، اختلال هویت جنسی به عنوان داشتن رفتارهای متضاد با جنسیت (مانند پوشیدن لباس های جنس مخالف، بازی با جنس مخالف، اصرار و تمایل به عضو جنس مخالف بودن و...) تعریف شده است.»
میزان شیوع
دکتر غلام حسین قائدی ،روانپزشک، در رابطه با میزان شیوع اختلال هویت جنسی گفت: «این اختلال از شیوع زیادی برخوردار نیست. بعلاوه میزان شیوع آن در مردان بیشتر از زنان می باشد. براساس آمارها از هر 12 هزار مرد یک نفر و از هر 30 هزار زن یک زن ممکن است به این اختلال مبتلا باشد. بعلاوه در بین کودکان نیز براساس آخرین آمارها و گزارشات والدین، 1.5 درصد پسران و 3.5 درصد دختران دوست دارند از جنس مخالف باشند و رفتارهای جنس مخالف را نشان میدهند.»
عوامل تاثیر گذار در بروز این اختلال
وی علل ابتلا به این اختلال را چنین برشمرد: « اختلال هویت جنسی می تواند دلایل نظیر دلایل ژنتیکی، علل عصبی- زیستی و علل اجتماعی و روانشناختی داشته باشد.
مطالعات نشان داده است که ژنتیک تا حدودی می تواند بر شکل گیری این اختلال تاثیر داشته باشد. در کنار عوامل ژنتیکی مطالعات دیگری که عوامل بیولوژیکی را بررسی می کنند معتقدند که سطح هورمون ها در دوران بزرگسالی و بارداری می تواند یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در ایجاد این اختلال باشد.
برای مثال محققین معتقدند که فرزندان مادرانی که در دردوران بارداری هورمون جنسی مصرف می کنند، بیشتر رفتارهای متضاد با جنسیت شان را نشان میدهد. بعلاوه مطالعات اخیر نشان دهنده تفاوت در نوع عملکرد مغز افراد گروه کنترل و افراد دارای اختلال هویت جنسی است. این مطالعات نشان میدهند که جریان خون در قسمت کورتکس کمربندی قدامی در افراد دارای اختلال هویت جنسی پایین تر از گروه کنترل (فاقد اختلال هویت جنسی) است.
در نهایت عوامل اجتماعی و روانشناختی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در نظر گرفته می شوند. عده ای معتقدند که همانطور که محیط می تواند بر تعیین نقش جنسی ما تاثیر بگذارد می تواند بر تعیین هویت جنسی ما نیز تاثیرگذار باشد. تفاوت های فرهنگی و اجتماعی در جوامع مختلف و میزان پذیرفتن یا رد رفتارهای خاص توسط جوامع می تواند در این زمینه نقش مهمی داشته باشد.»
دکتر غلام حسین قائدی ،روانپزشک کلینیک سلامت خانواده در پاسخ به این سوال که محیط و رفتارهای والدین در ابتلا به این اختلال چه نقشی دارند گفت: « گزارشات و پژوهش ها نشان میدهد نوع واکنش خانواده ها به داشتن رفتارهای متضاد فرزندانشان ممکن است در این زمینه نقش مهمی داشته باشد. برای مثال والدینی که رفتارهای پسرانه دخترشان را منع نمی کنند یا رفتارهای دخترانه پسرشان را منع نمی کنند ممکن است به تقویت و پذیرش این رفتارها در فرزندان خود کمک کنند و یا حتی آن ها را تشویق کنند.(ممکن است رفتار خاصی از نظر خانواده جالب و بامزه باشد.)
روش های درمانی اختلال هویت جنسی
دکتر قائدی در پایان تاکید کرد:«رایج ترین درمان برای اختلال هویت جنسی درمان های پزشکی هستند،رایج ترین درمان در این زمینه تغییر جنسیت با استفاده از جراحی است یعنی تغییر دادن ظاهر فیزیکی با خصوصیات روانی و هیجانی پذیرفته شده توسط فرد.
این روش در حال حاضر در برخی کشورهای جهان انجام می شود و تغییر جنسیت مرد به زن و یا برعکس صورت می گیرد. با اینکه تغییر جنسی زن به مرد آسان تر است اما میزان مردانی که از جراحی استفاده میکنند بسیار بیشتر از زنان است. با این حال شواهد خیلی محکمی برای موفقیت آمیزبودن آن ارائه نشده است.
حتی در گزارشات آمده است که نزدیک به 2 درصد افرادی که تحت عمل جراحی قرارمگیرند، بعد از عمل جراحی اقدام به خودکشی می کنند. در کنار جراحی استفاده از درمان های هورمونی برای جایگزین کردن هورمون ها روش پزشکی دیگری است که مورد استفاده قرارمی گیرد.
درمان دیگری که برای اختلال هویت جنسی مورد استفاده قرارمیگیرد درمان های رفتاری شناختی برای تغییر خصوصیات و رفتارهای افراد دارای اختلال می باشد. این درمان ها عمدتا برای تغییر رفتارها و خصوصیاتی که فرد در قالب نقش جنسی خود نشان میدهد به کار می رود. برای مثال استفاده از تکنیک های رفتاری برای شکل دادن به رفتارهای خاص نظیر نحوه صحبت کردن، نحوه راه رفتن و یا سایر آداب اجتماعی.
با این حال این روش ها نیز مستندات علمی و پژوهشی محکمی به دنبال ندارند.»