حتماً می دانید که وجود کلسیم برای بدن از اهمیت بالایی برخوردار است. اما آیا می دانید که برخی مواد غذایی میزان این ماده معدنی را کاهش داده و باعث بروز بیماری می شوند؟
به گزارش بهداشت نیوز، هیپوکالسمی نام پزشکیِ کمبود کلسیم در بدن است که معمولاً از سن 40 سالگی شایع می شود اما این مشکل در نتیجه رژیم های نامناسب غذایی نیز بروز می کند. بنابراین برای حفظ ذخیره کلسیم بدن لازم است علاوه بر مصرف مواد غذایی حاوی این ماده معدنی از مصرف برخی مواد غذایی دیگر که نابودکننده آن هستند خودداری کنید. در این مطلب شما را با 4 ماده غذایی کاهنده کلسیم بیشتر آشنا می کنیم.
هیپوکالسمی و عوارض آن
هیپوکالسمی عبارت است از میزان کمتر از معمول کلسیم خون. میزان کلسیم افراد بزرگسال باید بین 4.5 تا 5.5 میلی اکی والان در لیتر باشد. برای داشتن استخوان ها و دندان های مستحکم و سالم و همچنین برای عملکرد خوب عضلانی و عصبی باید میزان کلسیم بدن کافی باشد. این میزان توسط عملکرد هورمون پاراتیروئید، روده و کلیه ها حفظ می شود.
عوامل ایجاد هیپوکالسمی
کمبود میزان ویتامین D بدن
نارسایی کلیوی مزمن
کمبود منیزیم
مصرف الکل
برخی از انواع سرطان خون یا مشکلات خونی
مصرف بی فسفات ها
مصرف داروهای ادرارآور، انسولین، ملین ها، استروژن و غیره
مصرف کافئین و لیموناد زیاد
علائم رایج هیپوکالسمی یا کمبود کلسیم
اگر عادت دارید غذایتان را شور میل کنید کمی گوش به زنگ باشید. خوردن غذاهای شور و خالی کردن نمکدان در بشقاب خطر دفع کلسیم از طریق ادرار را افزایش می دهد
* تحریک پذیری عصبی عضلانی. یعنی اینکه عملکرد عصب ها و عضلات تحت تأثیر قرار گرفته و دچار کرامپ یا اسپاسم می شوند. این مشکل در پاها و بازوها بیشتر دیده می شود.
* گزگز در انگشتان تا لرزش این مناطق
* افسردگی و عصبانیت
* سرگیجه و از دست دادن تعادل بدن
* تپش قلب
* افزایش دفع ادرار و احساس درد بعد از ادرار کردن
* احساس کمبود هوا و درد در ناحیه قفسه سینه
* التهاب لب ها
* حالت تهوع و بی اشتهایی
* اسهالی که بعد از دو روز برطرف نمی شود
کدام مواد غذایی هیپوکالسمی می آورد؟
برای حفظ سلامت استخوان ها باید بدانید که زیاده روی در مصرف برخی مواد غذایی مانع از جذب کلسیم شده یا این ماده معدنی را از بدن دفع می کنند. این مواد غذایی عبارتند از:
پروتئین های حیوانی
اگر رژیم غذایی تان حاوی میزان زیادی گوشت قرمز، گوشت مرغ و تخم مرغ است ممکن است که در سوخت و ساز بدن اختلالی پیش آمده و این امر بزرگترین عامل دفع کلسیم خون محسوب می شود. بدون شک نمی شود پروتئین را از برنامه غذایی حذف کرد. مانند همیشه توصیه طلایی در پرهیز از افراط است.
سدیم
اگر عادت دارید غذایتان را شور میل کنید کمی گوش به زنگ باشید. خوردن غذاهای شور و خالی کردن نمکدان در بشقاب خطر دفع کلسیم از طریق ادرار را افزایش می دهد. برای پیشگیری از این مسئله لازم است که از پاشیدن نمک اضافه به غذاها خودداری کرده و مصرف غذاهای کنسروی، اسنک های شور، غذاهای آماده و صنعتی و فست فودها را تا حد امکان کاهش دهید. توصیه می کنیم بعد از آوردن غذا سر سفره از نمک زدن به آن بپرهیزید و به طور کلی نمکدان را از سفره هایتان جمع کنید. باید بدانید که بدن ما روزانه به فقط 2 گرم نمک نیاز دارد نه بیشتر!
مصرف دخانیات
درست است که سیگار و به طور کلی دخانیات غذا محسوب نمی شوند اما این مواد جزو پرمصرف ترین های روزانه محسوب می شوند و تأثیر زیادی در نابودی کلسیم دارند. افرادی که سیگار می کشند به میزان زیادی در معرض کمبود کلسیم قرار دارند. این مشکل به ویژه در خانم های بالای 40 سال و بعد از یائسگی بیشتر است. بنابراین توصیه می شود علاوه بر حفظ سلامت قلب بلکه برای داشتن اسکلتی قوی تر سیگار را ترک کنید.
قند زیاد
خیلی از افراد عاشق طعم شیرین و مشتری دائم نوشابه هستند. مصرف این قبیل نوشیدنی ها بدترین ظلمی است که در حق استخوان هایتان می کنید. چون علاوه بر این که حاوی میزان زیادی قند و گاز هستند بلکه سرشار از فسفر نیز هستند که میزان زیاد آن مانند گوشت زیاد باعث اسیدی شدن بدن شده و کلسیم را نابود می کند.
الکل، قهوه و محصولات تصفیه شده
الکل، قهوه و محصولات تصفیه شده مانند نان سفید، برنج، آرد بدون سبوس و قند باعث کلسیم زدایی از بدن می شوند. چون زمینه دفع تمام مواد معدنی و از جمله کلسیم را از بدن فراهم می کنند.
تکلیف محصولات لبنی چیست؟
محققان دانشگاه هاروارد محصولات لبنی را از برنامه غذایی تعدادی از شرکت کننده ها حذف کردند. آن ها دریافتند برخلاف باورهای رایج، محصولات لبنی تأثیر چندانی در تأمین کلسیم مورد نیاز بدن ندارند.
قهوه و محصولات تصفیه شده مانند نان سفید، برنج، آرد بدون سبوس و قند باعث کلسیم زدایی از بدن می شوند. چون زمینه دفع تمام مواد معدنی و از جمله کلسیم را از بدن فراهم می کنند
به عقیده این متخصصان شیر ضرورتاً مورد نیاز بدن انسان نیست و به محض اینکه انسان دوره شیرخوارگی را پشت سر می گذارد باعث اسیدی شدن خون می شود. یعنی اینکه تعادل اسیدی-قلیایی بدن به هم می زند. این مسئله صرفاً به شیر و محصولات لبنی مربوط نمی شود و گوشت قرمز، استرس، بی تحرکی، کمبود آب بدن و غیره نیز چنین تأثیری دارند.
همان طور که اشاره شد اسیدی شدن بدن به معنای از بین رفتن کلسیم خون است. بدن تلاش می کند که این عدم تعادل را با فسفر جبران کند. متأسفانه بعد از گرفتن ذخیره فسفر و بعد از تنظیم pH بدن کلسیم را از دست می دهد. بنابراین به نظر می رسد مصرف زیاد و بی رویه محصولات لبنی نه تنها برای استخوان ها خوب نیست بلکه ممکن است باعث از بین رفتن کلسیم بدن شود. از عوارض دیگر برهم خوردن تعادل pH بدن می توان به تحریک پذیری عصبی، کمبود تمرکز، خستگی مزمن، آسیب پذیری در برابر بیماری ها، آلرژی ها یا قرار گرفتن بیشتر در معرض عفونت ها اشاره کرد.
چگونه می توان اثرات مواد غذایی نابودکننده کلسیم را کنترل کرد؟
اگر رژیم غذایی سرشار از مواد غذایی نابودکننده کلسیم است باید برای خنثی کردن آن از مواد غذایی پرکلسیم استفاده کرد. مشکل اینجاست مواد غذایی نابودکننده کلسیم در عین حال فسفر نیز دارند که برای بهبود عملکرد بدن در ناحیه مغز، قلب، عضلات، بافت ها، استخوان ها، سوخت و ساز پروتئین ها، کربوهیدرات ها و چربی ها و همچنین برای حفظ انرژی بدن لازم است. فسفر در مراحل رشد کودک ضروری است و در این دوران باید تعادل جذب این ماده معدنی بیشتر رعایت شود و مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم مانند محصولات لبنی (بدون افراط)، سبزیجات برگ سبز، کنجد، بادام، خرما، انجیر، کشمش، مرکبات (پرتقال، لیموترش، گریپ فروت)، کیوی، شاه توت، تمشک، پاپایا، شلغم، کرفس، هویج، کلم ها، پیاز، تره فرنگی، آرتیشو، آندیو یا کاسنی فرنگی، گل کلم و جلبک ها افزایش داده شود.
در حالت کلی بهتر است از افراط و تفریط بپرهیزید. مواد غذایی حاوی کلسیم را دریابید. میزان ویتامین D بدنتان را افزایش دهید. برای این کار روزانه در معرض نور خورشید باشید و ماهی نیز میل کنید. علاوه بر این از بی تحرکی نیز به شدت دور باشید.