سازمان‌های بهداشتی و حقوق بشری بین‌المللی سال‌هاست که برای مقابله با ختنه دختران و زنان (بریده شدن بخشی از اندام جنسی زنان) فعالیت می‌کنند.
این عمل عواقب خطرناکی برای سلامت زنان دارد و در مواردی به دلیل خونریزی و عفونت شدید موجب مرگ فرد شده است.
ختنه زنان در بخش‌هایی از آفریقا، خاورمیانه و آسیا رایج است.
گروه‌های فعال در زمینه حقوق زنان استفاده از واژه ختنه را رد می‌کنند و این عمل را ناقص‌سازی اندام جنسی زن می‌خوانند.
ختنه زنان در ایران آمار چندان بالایی ندارد اما تحقیقی که به تازگی در خصوص ختنه زنان در ایران منتشر شده است، ۴ استان هرمزگان، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی را از استان‌هایی برمی‌شمرد که این عمل در آنها انجام می‌شود.
هر چند براساس یافته‌های این تحقیق که حدود ۱۰ سال به طول انجامیده، روند ختنه در ایران رو به کاهش است. اما به گفته کارشناسان تنها راه حل برای مقابله با این مسئله آگاهی رسانی و آموزش خانواده‌های درگیر است.
براساس یافته‌های این تحقیق، ختنه کردن دختران سنتی است قدیمی که به پیش از اسلام یا مسیحیت باز می‌گردد، و در حالی که موافقان این اقدام آن را به دین ربط داده و آن را یکی از الزامات دین اسلام می‌دانند، در قرآن به هیچ عنوان به ختنه (بریدن بخشی از اندام جنسی زنان) اشاره‌ای نشده است.
این تحقیق نشان می‌دهد که ختنه دختران در ایران به ویژه در میان اهل تسنن شافعی مذهب سابقه طولانی دارد. به اعتقاد محققان این تحقیق، دولت ایران به دلیل اینکه این مسئله یک عرف در میان برخی از سنی‌ها است، چندان علاقه‌ای به دخالت در آن ندارد.
کامیل احمدی،مردم شناس و مسئول این پژوهش که چند تن از زنان خانواده‌اش ختنه شده‌اند، در خصوص فراگیری این عمل در غرب ایران نوشته است: "در کردستان ایران ختنه دختران در برخی مناطق سنی نشین معمول است، از جمله در روستاهای مرزی همجوار کردستان عراق. با وجود این، رواج آن در این مناطق بسیار پراکنده است."
در بخشی از این تحقیق آمده است: "در برخی از این مناطق دختران معمولا در سن ۳ تا ۶ سالگی با تیغ تیز ریش‌تراشی یا چاقو ختنه میشوند و پس از آن روی آلت بریده آنان خاکستر تنور محلی یا آب سرد می‌ریزند (امروزه از مواد ضدعفونی کننده نظیر بتادین و وسایل بهداشتی چون گاز استریل و مانند آن نیز استفاده می‌کنند)."
در این تحقیق حدود ۴۰۰۰ نفر در استان‌های هرمزگان، آذربایجان غربی، کرمانشاه و کردستان مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
'هرمزگان بیشترین آمار ختنه زنان را دارد'
در این تحقیق مشخص شد که شیوع ختنه در استان هرمزگان نسبت به سه استان دیگر بیشتر است. براساس داده‌های این تحقیق در اکثر روستاهای حوالی میناب، بندر پهل، کنگ، لنگه، گاوبندی، خمیر، هرمز، لارک، کیش و قشم نیز ختنه دختران انجام می‌شود.
بریدن بخشی از اندام جنسی زنان در منطقه اورامان استان کرمانشاه، روستاهای کامیاران، روانسر، جوانرود، پاوه، نودشه، نوسود و شاهو معمول بوده است، هر چند در برخی از این مناطق، مردم ختنه دختران را کنار گذاشته‌اند.
این تحقیق نشان می‌دهد که میزان این عمل در استان کردستان به مراتب کمتر از استان کرمانشاه است.
براساس این تحقیق، در منطقه مریوان و به خصوص در روستای بزرگ اورامان تخت میزان ختنه دختران بالاست. با وجود این، در روستاهایی دیگر نظیر کماله، بلبر و همچنین در برخی شهرهای کوچک منطقه سنندج از جمله سقز بنا به اظهارات محلی چندین دهه است که سنت ختنه زنان کم و حتی منسوخ شده است.
روند این اقدام در استان آذربایجان غربی متفاوت از دیگر استان‌هاست.
این پژوهش میدانی نشان می‌دهد که در برخی روستاهای منطقه موکریان، در حد واسط استان های کردستان و آذربایجان غربی، درصد کمی از دخترانی که بالای ۱۰ سال دارند ختنه شده‌اند. بر اساس این تحقیق، "یکی از دلایل این امر در جنوب استان آذربایجان غربی، ورود غیرقانونی و فصلی گروه‌های کولی از کردستان عراق به کردستان ایران است."
تاریخچه بریدن بخشی از اندام جنسی زنان
منشاء تاریخی دقیق ختنه دختران مشخص نیست، اما محققان بر این باورند که خاستگاه جغرافیایی این موضوع به دو هزار سال پیش در اطراف رود نیل باز می‌گردد. در تمدن‌های ابتدایی روم و عرب ختنه زنان را با بکارت جنسی و پاکدامنی پیوند می‌دادند.
براساس گزارش سال گذشته صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل، یونیسف، حدود ۱۳۰ میلیون نفر زن و دختر در سراسر جهان زندگی می‌کنند که قربانی یکی از انواع ختنه (ختنه زنان در چهار حالت انجام می‌شود) بوده‌اند و سالانه حدود دو میلیون نفر نیز به این تعداد اضافه می‌شود. ختنه دختران بسته به نوع فرهنگ در سنین مختلف انجام می‌شود، اما عمدتا بین ۴ تا ۱۲ سالگی است. در برخی فرهنگ‌ها هم دختران در نوزادی یا درست قبل از ازدواج ختنه میشوند.
طبق گزارش رسمی سازمان ملل بریدن اندام جنسی زنان در ۲۹ کشور جهان معمول است و عمدتا در بخش غربی، شرقی و شمالی آفریقا، برخی مناطق خاورمیانه و آسیا انجام می‌شود. این عمل در میان برخی از گروه‌های مهاجر مقیم اروپا، آمریکا شمالی و استرالیا نیز رایج است.
فعالان امور زنان، ختنه دختران را نقض آشکار حقوق آنها می‌دانند، در این تحقیق نیز آمده است که "ختنه دختران بدون دخالت مستقیم مردان خانواده انجام می‌شود و این مسئله، موضوعی کاملا زنانه و محرمانه است. برخی از زنانی که خود ختنه شده‌اند، زنان ختنه نشده را زنان کاملی نمی‌دانند و معتقدند که ختنه دختران عملی الزامی است."
کاربر برتر مـاه
