آبشارهای ایران
آب از ارتفاع بلند سرازیر می شود. با شدت به صخره های سخت می خورد و هر قطره اش به هزاران ذره تبدیل می شد. دیدن تصویر آبشار هم آدمی را خنک می کند چه برسد به آنکه کنارش قرار گیری. مهمان آبشار شدن، در گرمای تابستان یکی از لذتبخش ترین سفرها در کشور ماست، به خصوص که شهریورماه باشد و کوره سوزان تابستان کمی از تب و تاب افتاده باشد.
آبشارهای ایران در این سرزمین گرم و خشک گنجینه ای هستند که می توان به لطف آنها گرمای تابستان را برای چند ساعتی هم که شده، فراموش کرد. تعدادشان هم کم نیست و می توان در هر کجای این سرزمین به سراغشان رفت، اما شناخته شده ترین آنها را باید در غرب و شمال کشور سراغ گرفت و بقیه را هم به صورت پراکنده در دیگر نقاط ایران.
اگر بخواهیم نام تمام این آبشارهای بزرگ و کوچک را پشت هم ردیف کنیم، فهرستی بلندبالا پیش رویمان خواهد بود با بیشتر از یک هزار آبشار. به همین دلیل در این مطلب با تقسیم ایران به 7 منطقه جغرافیایی، آبشارهای شاخص هر منطقه را در شکلی فشرده و موجز معرفی کرده ایم. برای این سفر شهریورماهی، سعی کرده ایم از میان آبشارها، آنهایی را پیشنهاد کنیم که غیر از زیبایی، بزرگتر، بلندتر و یا پر آب تر از دیگران باشند تا زیبایی و تنوع طبیعت ایران بیشتر پیش چشم آورده شود.
1- غرب ایران
عروسان آبشارها
مطمئن باشید که مجموعه ای از زیباترین و پرآب ترین آبشارهای ایران را باید در دامنه های زاگرس در غرب ایران سراغ گرفت. آبشار پیران در شهرستان «سرپل ذهاب» کرمانشاه یکی از زیباترین آنها و در عین حال ناشناخته ترین آبشارهای ایران هم در همین دامنه ها قرار گرفته و با حدود 100 متر ارتفاع باید آن را یکی از بلندترین آبشارهای ایران دانست. این آبشار را، هم به اسم «ریجاب» و هم به «پیران» می شناسند. برای رسیدن به آن باید از سرپل ذهاب حدود 10 کیلومتر به سمت روستای شالان بروید و بعد از حدود یک ربع پیاده روی به منطقه کوهستانی و بکر آبشار برسید. ممکن است وقتی برای تماشای آبشار می روید، صخره نوردانی را در حال صعود از دیواره های صخره های اطرافش ببینید.
آبشار آب سفید یا به گویش لری «اواسبید» را خیلی ها دوست دارند. به اسم عروس آبشارهای ایران هم بشناسند. آبی که از ارتفاع تقریبا 70 متری روی صخره ها می ریزد، حباب های سفیدی روی صخره ها می سازد که رنگ سفید رنگی به آبشار داده و به همین خاطر به آب سفید معروف شده و البته با کمی تخیل می شود پیچ و تاب های سفیدرنگش را به لباس عروس تشبیه کحرد. استان لرستان آبشار کم ندارد اما این آبشار به خاطر زیبایی و بلندایش از همه معروف تر است.
آب این آبشار از دل تونلی در دل یک کوه سنگی بیرون می آید و به رودخانه رودبار لرستان می ریزد و دست آخر هم به دز می پیوندد. این آبشار معروف حدود 50 کیلومتری شهر الیگودرز و در منطقه ای بنام «پشتکوه زلفی» قرار دارد و برای رسیدن به آن، باید از الیگودرز وارد جاده اصفهان شوید.
«بیشه» زیبا، یکی دیگر از آبشارهای دیدنی لرستان است. بیشه، حدود 52 متر ارتفاع دارد و آبش از چشمه هایی تامین می شود که دائما در «اشترانکوه» در حال جوشیدن هستند، وقتی به پایین سرازیر می شود، به رودخانه سزار می ریزد و آخر سر هم به رود دز. آبشار تا روستای بیشه حدود یک کیلومتر فاصله دارد. البته در یک مسیر ناهموار و خاکی. به همین خاطر مقصد اول همین روستاست.
با قطار یا خودرو شخصی می توان به بیشه و آبشار زیبایش رسید. علاوه بر این آبشارها، در غرب ایران آبشارهای تماشایی فراوانی پیش رویتان است: در استان لرستان؛ «آفرینه» در پل دختر، «نوژیان» و «وارک» در خرم آباد، «چکان» در «الیگودرز» و «سرکانه» در سپیدشت، در استان همدان آبشار گنجنامه، در استان چهارمحال و بختیاری، «دره عشق» در اردل، «آتشگاه» و «کُرودی کَن» در لردگان و «نیاکان» و «شیخ علیخان» در چلگرد و در استان ایلام هم «ماربره» در دره شهر و «خربزان» و «ماهوته» در آبدانان.
2- شرق و شمال شرقی ایران
به رنگ شب
رشته کوه بینالود در فاصله مشهد و نیشابور با کوهپایه ها و دره های سرسبز، منطقه ای خوش آب و هوا را در شمال شرقی ایران پدید آورده است. این کوهستان باشکوه، آبشارهای فراوانی را سر و شکل داده که یکی از معروفترین شان آبشاری است در نزدیکی روستای «اخلمد» و به همین نام. در مسیر کوهستانی و سرسبز این آبشارها چندین آبشار می بینید که بلندترین شان بالای 40 متر ارتفاع دارند. برای گردش در میان این مسیر پر آبشار در خراسان، باید در جاده قوچان و حدود 4 کیلومتر بعد از چناران وارد یکی از فرعی های سمت چپ شوید تا به اخلمد برسید.
در مسیر شرقی شهر مشهد و در محدوده شهرستان کلات هم آبشارهای معروفی قرار دارند، مثل «آبگرم» و «قره سو» و «ارتکند» که در سفری به شرق مشهد می توانید سراغشان را بگیرید. آبشارهای «ایزی» در اسفراین «بید» در شمال سبزوار و «حمید» در بجنورد هم معروفترین آبشارهای خراسان شمالی هستند.
در همسایگی شرق خراسان، آبشارهای بزرگ و کوچک تماشایی در محدوده استان گلستان و مخصوصا پارک ملی گلستان قرار دارند. یکی از زیباترین آبشارهای این استان «کبودوال» است. آبشاری که شاید خزه های پر رنگ دور و بر آن باعث شده، رنگ تیره و کبودی به چشم بینندگان بیاید و اینطور نام بگیرد. کبودوال در 4 کیلومتری جنوب شرقی شهر علی آباد قرار دارد و از کوه بلند هارون سرچشمه می گیرد، پایین می ریزد و در دل پارکی جنگلی به همین نام روان می شود.
در طول مسیر، آبشارهای کوچک و بزرگ با دریاچه های کوچکی در پای هر کدامشان شما را برای تنی به آب زدن و خنک شدن وسوسه می کند. سال گذشته سیل شدیدی در این منطقه جاری شد، به آبشار کبودوال خسارت های زیادی وارد کرد اما امسال خرابی ها بازسازی و آبشار آماده پذیرش مسافران از دور و نزدیک است.
اگر در همین منطقه هستید و می خواهید 12 آبشار کوچک و بزرگ ببینید، باید راهی روستای «شیرآباد» و آبشاری به همین نام در جنوب شهر «خان بین» شوید. بلندترین این مجموعه آبشار حدود 25 متر ارتفاع دارد و پای هر کدامشان هم یک دریاچه کوچک درست شده که عمق بعضی از آنها بسیار زیاد است.
آبشار 15 متری «لوه» در 25 کیلومتری شهر «گالی کش» یک آبشار زیباست در دل پارک ملی گلستان و غیر از آن آبشار «آق سو» یک آبشار کوتاه و پلکانی از آبشارهای پارک ملی گلستان است که از مینودشت حدود 50 کیلومتر فاصله دارد.
آبشار «کردکوی» یا «دوآب» در 6 کیلومتری جنوب شهرستان کردکوی و «شادان» و «هفت طبقه» در کردکوی و «زیارت» را در حوالی روستای زیارت گرگان نباید از دست داد.